واردات برنج تعدیل قیمت‌ها را به دنبال دارد

به گفته مجیدرضا منصورخاکی برخی معتقد بودند که نیازی به واردات برنج وجود ندارد و نیاز کشور از طریق تولید داخل تامین می‌شود و برخی دیگر نیز معتقد بودند که تولیدات برنج در سال‌جاری کاهشی بوده و در بازار کمبود این محصول به‌‌‌طور محسوسی مشاهده می‌شود و همین مساله نیز دستاویزی برای دلالان و واسطه‌‌‌ها برای گرانی و افزایش قیمت این محصول بود که در نهایت پس از نامه‌‌‌نگاری‌‌‌هایی که از سوی تشکل‌های مرتبط انجام دادند، با نظارت دستگاه قضایی توزیع محموله ۲‌هزار و ۴۰۰ تُنی برنج خارجی با قیمت مصوب در بازار آغاز شد که در ادامه این مطلب به تاثیر واردات و توزیع برنج خارجی بر بازار این محصول پرداخته شده است.

ممنوعیت واردات برنج راهکار درمانی است یا دستاویز دلالان برای گرانی؟

منصور خاکی درباره تاثیر توزیع محموله ۲‌هزار و ۴۰۰ تنی برنج خارجی در بازار اظهار کرد: طبق مقررات، واردات برنج در دو مقطع چهارماه اول و چهارماه سوم سال انجام می‌شود و در چهارماه دوم با توجه به فصل برداشت برنج ایرانی، ممنوعیت واردات برنج وجود دارد. هر چند که با توجه به مجزا بودن خصوصیات دو کالای برنج ایرانی و خارجی، انتقاد به اعمال این دوره ممنوعیت وجود دارد، اما با وجود اجرای این قانون، طبیعتا حدود نیمی از نیاز کشور در چهارماه اول و مابقی در چهار ماه سوم سال باید وارد کشور و عرضه شود.

وی افزود: از طرفی نیاز حداقلی به واردات برنج، حدود یک‌‌‌ میلیون و ۲۰۰‌هزار تن سالانه برآورد می‌شود و این در حالی است که در چهارماه نخست امسال، کمتر از ۵۰۰‌هزار تن ترخیص انجام شد. از طرف دیگر به دلیل عبور از پیک چشمگیر مصرفی محرم و صفر، انبارها از برنج خارجی خالی شد و نهایتا این ناترازی و اعمال ممنوعیت واردات از اواخر تیرماه، به عدم‌تعادل در بازار، گرانی و کمبود ختم شد. چنان‌که وزارت صمت هم در مکاتبه خود با اشاره به افزایش ۵۰درصدی قیمت برنج در بازار، هشدار احتمال بروز بحران صادر کرد.

به گفته منصور خاکی با اینکه طبق مصوبه تنظیم بازار، برنج‌‌‌های وارداتی که تا پایان تیرماه وارد کشور شده بودند، اجازه ترخیص داشتند اما این مصوبه متاسفانه مغفول ماند و در عمل سبب رسوب گسترده در گمرکات، تلاطم شدید بازار و تحمیل هزینه‌‌‌های سنگین به بازرگان‌‌‌ها شد. به هر حال این امیدواری وجود دارد که صدور مجوز خروج محموله‌‌‌های برنج در گمرکات از آذرماه و توزیع آن در سطح کشور، قطعا به بازگشت آرامش در بازار کمک شایانی کرده و باعث تعدیل و کاهش قیمت حتی در برنج ایرانی نیز خواهد شد.

سخنگو و معاون انجمن واردکنندگان برنج ایران تاکید کرد: برنج ایرانی و خارجی اساسا دو کالای متفاوت بوده و از حیث قیمت، جامعه مصرف‌‌‌ و ذائقه، تفاوت بسیار دارند. برنج وارداتی با قیمت اقتصادی‌‌‌ عرضه می‌شود و نیاز بیش از شش دهک کم‌‌‌برخوردار را تامین می‌کند. ارقام مرکز آمار ایران نیز به روشنی نشان می‌دهد برنج وارداتی در نقاط شهری ۵۸‌درصد و در نقاط روستایی ۷۰‌درصد سهم از سرانه مصرف را شامل می‌شود. بنابراین مصرف‌کنندگان این دو کالا تداخل چندانی با یکدیگر ندارند و سال‌هاست شاهد این هستیم که به‌‌‌صورت مجزا خرید و فروش شده‌‌‌اند. در توضیح این موضوع باید گفت خانواری که مصرف‌کننده برنج ایرانی است، حتی در صورت افزایش قیمت نیز به مصرف ادامه داده و به ندرت ذائقه خود را تغییر می‌دهد. از این رو واردات برنج به کشور، هیچ‌گاه از تقاضای برنج ایرانی نکاسته؛ گزاره‌‌‌ای که عکس آن نیز صادق است.

وی ادامه داد: هم اکنون به‌رغم فراوانی در برنج ایرانی شاهد بازاری ملتهب و قیمت‌های غیرواقعی هستیم. پس به جرات می‌توان گفت فراوانی یکی از این دو نوع برنج، جبرانی بر کمبود دیگری نیست و به همین ترتیب تداوم واردات، تاثیری بر انگیزه کشاورزان نیز نخواهد داشت. منصورخاکی افزود: طی چهار ماه نخست سال‌جاری، حدود ۶۵ تا ۷۰‌درصد برنج خارجی از کشور هند و مابقی عمدتا از پاکستان وارد کشور شده که در بدو ورود مورد آزمایش‌‌‌های لازم از منظر فیزیکی و همچنین سلامت، توسط سازمان ملی استاندارد و سازمان غذاو دارو قرار گرفته‌‌‌اند.

سخنگو و معاون انجمن واردکنندگان برنج ایران در پایان تصریح کرد: طبیعتا در زمان خروج از گمرکات کشور، این محموله‌‌‌ها بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا روانه استان‌‌‌هایی می‌‌‌شوند که بیشترین عطش و مصرف این کالا را دارند. به‌‌‌طور کلی مصرف برنج خارجی به جز معدود استان‌‌‌های شمالی، در سایر مناطق کشور غالب بوده و از این لحاظ تامین مکفی و به موقع آن از حیث پاسخ به تقاضا و تعدیل سایر بازارها، حائز اهمیت بسیار است.