طحال چیست؟ / جدول کارکرد طحال و علائم هشداردهنده آن

به گزارش رکنا، طحال (Spleen) عضوی کوچک اما بسیار مهم در بدن است که در قسمت فوقانی چپ شکم، درست زیر دنده‌ها قرار دارد. این عضو به رنگ بنفش مایل به قرمز بوده و به اندازه مشت دست شما است. برای مشاهده فیلم آناتومی طحال در اینجا کلیک کنید.

طحال چه کارهایی انجام می‌دهد؟

    فیلتر خون: طحال مانند یک فیلتر عمل می‌کند و سلول‌های خونی قدیمی، آسیب دیده و عفونی را از خون جدا می‌کند و آنها را از بین می‌برد.

    تولید سلول‌های خونی: در دوران جنینی، طحال به تولید سلول‌های خونی کمک می‌کند. اما در بزرگسالی، این وظیفه عمدتاً بر عهده مغز استخوان است.

    ذخیره خون: طحال می‌تواند مقدار کمی خون را ذخیره کند و در مواقع لزوم آن را به جریان خون آزاد کند.

    نقش در سیستم ایمنی: طحال به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا با عفونت‌ها مبارزه کند و آنتی‌بادی تولید کند.

بزرگ شدن طحال (اسپلینومگالی)

گاهی اوقات، طحال بزرگ می‌شود. این بزرگ شدن می‌تواند به دلایل مختلفی مانند عفونت‌ها، بیماری‌های کبدی، سرطان خون و برخی بیماری‌های خونی اتفاق بیفتد. بزرگ شدن طحال می‌تواند باعث درد در قسمت فوقانی چپ شکم، احساس سیری زودرس و افزایش خطر پارگی طحال شود.

برداشتن طحال

در برخی موارد، ممکن است برداشتن طحال ضروری باشد. برای مثال، اگر طحال به طور مکرر پاره شود یا به دلیل بیماری‌های دیگر عملکرد خود را از دست بدهد، ممکن است پزشک تصمیم به برداشتن آن بگیرد. خوشبختانه، بدن می‌تواند بسیاری از عملکردهای طحال را جبران کند.

به طور خلاصه:

طحال عضوی حیاتی است که در حفظ سلامت خون و سیستم ایمنی بدن نقش مهمی ایفا می‌کند. اگرچه برداشتن طحال ممکن است لازم باشد، اما بدن می‌تواند تا حد زیادی بدون طحال به زندگی خود ادامه دهد.

اگر درباره طحال یا هر بیماری مرتبط با آن سوالی دارید، لطفا با پزشک خود مشورت کنید.

بیماری‌های طحال

طحال، عضوی کوچک اما مهم در بدن است که وظایف حیاتی مانند تصفیه خون، تولید سلول‌های خونی و کمک به سیستم ایمنی بدن را بر عهده دارد. اما مانند هر عضو دیگری، طحال نیز مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلفی است.

دلایل بیماری‌های طحال

بیماری‌های طحال معمولاً به دلایل زیر رخ می‌دهند:

    عفونت‌ها: برخی عفونت‌ها مانند مونونوکلئوز، هپاتیت و مالاریا می‌توانند باعث بزرگ شدن طحال شوند.

    بیماری‌های کبدی: بیماری‌هایی مانند سیروز کبدی می‌توانند منجر به افزایش فشار خون در ورید پورتال شده و در نتیجه به بزرگ شدن طحال منجر شوند.

    بیماری‌های خونی: بیماری‌های خونی مانند کم خونی داسی شکل، تالاسمی و لوسمی می‌توانند به طحال آسیب رسانده و باعث بزرگ شدن آن شوند.

    سرطان‌ها: برخی سرطان‌ها مانند لنفوم و ملانوما می‌توانند به طحال گسترش یافته و باعث بزرگ شدن آن شوند.

    تروما: ضربه شدید به ناحیه شکم می‌تواند باعث پارگی طحال شود.

علائم بیماری‌های طحال

علائم بیماری‌های طحال بسته به علت اصلی بیماری متفاوت است. اما برخی از علائم شایع عبارتند از:

    درد در قسمت فوقانی چپ شکم: این درد ممکن است با فعالیت بدنی یا تنفس عمیق تشدید شود.

    احساس سیری زودرس: بزرگ شدن طحال می‌تواند به معده فشار آورده و باعث احساس سیری زودرس شود.

    کاهش وزن: در برخی موارد، بیماری‌های طحال ممکن است باعث کاهش وزن شوند.

    خستگی و ضعف: کم خونی ناشی از بیماری‌های طحال می‌تواند باعث خستگی و ضعف شود.

    افزایش خطر ابتلا به عفونت: طحال نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد. بنابراین، بیماری‌های طحال می‌توانند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند.

تشخیص بیماری‌های طحال

برای تشخیص بیماری‌های طحال، پزشک ممکن است از آزمایش‌های زیر استفاده کند:

    معاینه فیزیکی: پزشک ناحیه شکم را برای بررسی بزرگ شدن طحال معاینه می‌کند.

    آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند به تشخیص عفونت‌ها، بیماری‌های خونی و سایر اختلالات کمک کند.

    سونوگرافی: سونوگرافی تصاویری از طحال و اندام‌های اطراف آن ایجاد می‌کند.

    سی تی اسکن: سی تی اسکن تصاویری دقیق‌تر از طحال و اندام‌های اطراف آن ارائه می‌دهد.

    ام آر آی: ام آر آی نیز می‌تواند برای ارزیابی دقیق‌تر طحال استفاده شود.

درمان بیماری‌های طحال

درمان بیماری‌های طحال به علت اصلی بیماری بستگی دارد. در برخی موارد، درمان علت اصلی بیماری می‌تواند باعث کوچک شدن طحال شود. اما در مواردی که طحال به شدت آسیب دیده یا پارگی داشته باشد، ممکن است نیاز به برداشتن طحال (اسپلنککتومی) باشد.

نکته مهم: اگر شما علائم بیماری‌های طحال را دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.

دلایل بزرگ شدن طحال (اسپلنومگالی)

بزرگ شدن طحال یا اسپلنومگالی، اغلب نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای است. این بدان معناست که طحال به خودی خود بیمار نمی‌شود، بلکه به دلیل مشکلات دیگری در بدن بزرگ می‌شود.

دلایل اصلی بزرگ شدن طحال عبارتند از:

    عفونت‌ها:

        عفونت‌های ویروسی: مانند مونونوکلئوز (بیماری بوسه)

        عفونت‌های باکتریایی: مانند اندوکاردیت (عفونت دریچه قلب)

        عفونت‌های انگلی: مانند مالاریا و توکسوپلاسموز

    بیماری‌های کبدی: مانند سیروز کبدی که منجر به افزایش فشار خون در ورید پورتال می‌شود.

    بیماری‌های خونی:

        کم خونی داسی شکل

        تالاسمی

        لوسمی (سرطان خون)

        پورپورا ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک (TTP)

    اختلالات سیستم ایمنی: مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک

    سرطان‌ها: برخی سرطان‌ها مانند لنفوم و ملانوما می‌توانند به طحال گسترش یابند.

    اختلالات انعقادی: مشکلاتی در لخته شدن خون

    بیماری‌های متابولیک: مانند بیماری گاوچران

    تروما: ضربه شدید به ناحیه شکم می‌تواند باعث پارگی طحال شود.

عوامل دیگری که ممکن است باعث بزرگ شدن طحال شوند:

    کیست‌ها یا تومورهای خوش‌خیم طحال

    انسداد ورید پورتال

    بیماری‌های قلبی

علائم بزرگ شدن طحال

بزرگ شدن طحال همیشه با علائم همراه نیست. اما در برخی موارد، ممکن است علائمی مانند:

    درد در قسمت فوقانی چپ شکم

    احساس سیری زودرس

    خستگی و ضعف

    افزایش خطر ابتلا به عفونت

    زردی پوست و چشم‌ها (در صورت وجود بیماری کبدی)

تشخیص بزرگ شدن طحال

برای تشخیص بزرگ شدن طحال، پزشک ممکن است از آزمایش‌های زیر استفاده کند:

    معاینه فیزیکی: پزشک ناحیه شکم را برای بررسی بزرگ شدن طحال معاینه می‌کند.

    آزمایش خون: برای بررسی وجود عفونت، بیماری‌های خونی و سایر اختلالات.

    سونوگرافی: برای ایجاد تصویر از طحال و ارزیابی اندازه و بافت آن.

    سی تی اسکن: برای ایجاد تصاویر دقیق‌تر از طحال و اندام‌های اطراف آن.

    ام آر آی: برای ارزیابی دقیق‌تر طحال.

درمان بزرگ شدن طحال

درمان بزرگ شدن طحال به علت اصلی بیماری بستگی دارد. اگر بزرگ شدن طحال ناشی از یک عفونت باشد، با درمان عفونت، طحال به اندازه طبیعی خود باز می‌گردد. اما اگر علت اصلی بیماری زمینه‌ای باشد، درمان بیماری زمینه‌ای می‌تواند به کاهش اندازه طحال کمک کند.

در برخی موارد، ممکن است نیاز به برداشتن طحال (اسپلنککتومی) باشد. این عمل جراحی معمولاً برای درمان پارگی طحال یا در مواردی که طحال به شدت آسیب دیده است انجام می‌شود.

نکته مهم: اگر شما علائمی مانند درد در قسمت فوقانی چپ شکم یا احساس سیری زودرس دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.

جراحی برداشتن طحال (اسپلنکتومی)

اسپلنکتومی یا برداشتن طحال یک عمل جراحی است که در آن طحال از بدن خارج می‌شود. طحال عضوی است که در قسمت فوقانی چپ شکم قرار دارد و وظایفی مانند فیلتر کردن خون، ذخیره پلاکت‌ها و تولید سلول‌های خونی را بر عهده دارد.

چرا طحال برداشته می‌شود؟

دلایل مختلفی برای برداشتن طحال وجود دارد، از جمله:

    پارگی طحال: ضربه شدید به ناحیه شکم می‌تواند باعث پارگی طحال شود.

    بزرگی طحال (اسپلنومگالی): برخی بیماری‌ها مانند عفونت‌ها، سرطان‌ها، بیماری‌های کبدی و خونی می‌توانند باعث بزرگ شدن طحال شوند.

    تومورهای طحال: تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم طحال ممکن است نیاز به برداشتن داشته باشند.

    اختلالات خونی: برخی اختلالات خونی مانند پورپورا ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک (TTP) ممکن است نیاز به برداشتن طحال داشته باشند.

روش‌های جراحی برداشتن طحال

دو روش اصلی برای برداشتن طحال وجود دارد:

    جراحی باز: در این روش، جراح یک برش بزرگ در شکم ایجاد می‌کند تا به طحال دسترسی پیدا کند.

    لاپاراسکوپی: در این روش، جراح چندین برش کوچک در شکم ایجاد می‌کند و با استفاده از ابزارهای مخصوص و یک دوربین، طحال را خارج می‌کند.

مزایای لاپاراسکوپی:

    برش‌های کوچکتر

    درد کمتر

    بهبود سریع‌تر

    بستری کوتاه‌تر در بیمارستان

عوارض جراحی برداشتن طحال

مانند هر جراحی دیگری، برداشتن طحال نیز با برخی عوارض همراه است که عبارتند از:

    عفونت: خطر ابتلا به عفونت بعد از هر جراحی وجود دارد.

    خونریزی: ممکن است در محل برش یا داخل شکم خونریزی رخ دهد.

    لخته شدن خون: خطر تشکیل لخته خون در رگ‌های پا وجود دارد.

    آسیب به اندام‌های مجاور: در حین جراحی ممکن است به اندام‌های مجاور مانند کبد، پانکراس یا روده آسیب برسد.

    افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی: طحال نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد. بنابراین، بعد از برداشتن طحال، خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی مانند پنوموکوک، مننژوکوک و هموفیلوس آنفلوآنزا افزایش می‌یابد.

مراقبت‌های بعد از جراحی

بعد از جراحی، پزشک توصیه‌های لازم را برای مراقبت از خود به شما خواهد داد. این مراقبت‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

    مصرف داروهای مسکن برای کنترل درد

    مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از عفونت

    استراحت کافی

    اجتناب از فعالیت‌های سنگین

    تزریق واکسن‌های پنوموکوک، مننژوکوک و هموفیلوس آنفلوآنزا

زندگی بدون طحال

بیشتر افراد می‌توانند بدون طحال زندگی سالمی داشته باشند. با این حال، افرادی که طحال خود را برداشته‌اند، باید مراقبت‌های خاصی انجام دهند تا از ابتلا به عفونت پیشگیری کنند.

نکته مهم: اگر قصد انجام جراحی برداشتن طحال را دارید، حتماً با پزشک خود در مورد تمام خطرات و مزایای این جراحی صحبت کنید.

عوارض برداشتن طحال (اسپلنکتومی)

برداشتن طحال، یک جراحی رایج است که برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها انجام می‌شود. با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، برداشتن طحال نیز با عوارضی همراه است.

عوارض کوتاه‌مدت

    عفونت: خطر عفونت پس از هر جراحی وجود دارد. به خصوص در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، این خطر بیشتر است.

    خونریزی: خونریزی داخلی یا خارجی یکی از عوارض رایج این جراحی است.

    لخته شدن خون: تشکیل لخته خون در رگ‌های پا یا سایر قسمت‌های بدن پس از جراحی ممکن است رخ دهد.

    آسیب به اندام‌های مجاور: در حین جراحی ممکن است به اندام‌های مجاور مانند کبد، پانکراس یا روده آسیب برسد.

    درد: درد در ناحیه شکم پس از جراحی طبیعی است و با داروهای مسکن قابل کنترل است.

عوارض بلندمدت

    افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی: طحال نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد. بنابراین، بعد از برداشتن طحال، خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی مانند پنوموکوک، مننژوکوک و هموفیلوس آنفلوآنزا افزایش می‌یابد. این عفونت‌ها می‌توانند بسیار جدی و حتی کشنده باشند.

    تغییرات در خون: بعد از برداشتن طحال، تعداد برخی از سلول‌های خونی مانند گلبول‌های سفید ممکن است افزایش یابد و شکل برخی از گلبول‌های قرمز تغییر کند.

عارضه OPSI (Overwhelming Post-Splenectomy Infection)

این عارضه یک عفونت باکتریایی شدید و سریع پیش‌رونده است که در افرادی که طحال خود را برداشته‌اند رخ می‌دهد. این عفونت‌ها اغلب کشنده هستند و علائمی مانند تب، لرز، درد شکم و مشکلات تنفسی دارند.

اقدامات پیشگیرانه

برای کاهش خطر ابتلا به عوارض پس از برداشتن طحال، موارد زیر توصیه می‌شود:

    واکسیناسیون: قبل یا بعد از جراحی، واکسن‌های پنوموکوک، مننژوکوک و هموفیلوس آنفلوآنزا تزریق شود.

    مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای پیشگیری از عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک را تجویز کند.

    مراقبت از محل جراحی: محل جراحی را تمیز نگه دارید و از هرگونه عفونت جلوگیری کنید.

    مراجعه منظم به پزشک: برای پیگیری وضعیت سلامتی و کنترل عوارض احتمالی، به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.

نکته مهم: اگر پس از برداشتن طحال، علائمی مانند تب، لرز، درد شکم یا مشکل در تنفس را تجربه کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

رژیم غذایی بعد از برداشتن طحال

بعد از برداشتن طحال، رژیم غذایی شما می‌تواند نقش مهمی در بهبودی و پیشگیری از عفونت داشته باشد. هرچند که رژیم غذایی خاصی برای همه افراد یکسان نیست و به شرایط فردی و توصیه‌های پزشک بستگی دارد، اما برخی نکات کلی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید:

چرا رژیم غذایی مهم است؟

    تقویت سیستم ایمنی: طحال نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد. بنابراین، بعد از برداشتن طحال، تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب بسیار مهم است.

    جلوگیری از یبوست: برخی از جراحی‌ها می‌توانند باعث یبوست شوند. رژیم غذایی غنی از فیبر می‌تواند به بهبود عملکرد روده کمک کند.

    تامین انرژی مورد نیاز بدن: برای بهبود سریعتر، بدن شما به انرژی کافی نیاز دارد.

نکات مهم در رژیم غذایی بعد از برداشتن طحال:

    مصرف مایعات فراوان: آب، آبمیوه‌های طبیعی، سوپ‌های سبک و چای گیاهی را به مقدار کافی بنوشید.

    غذاهای غنی از فیبر: میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

    پروتئین کافی: گوشت مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات کم چرب و حبوبات منابع خوبی از پروتئین هستند.

    ویتامین‌ها و مواد معدنی: از مکمل‌های غذایی که پزشک تجویز می‌کند استفاده کنید.

    غذاهای نرم و قابل هضم: در روزهای اول بعد از جراحی، غذاهای نرم و قابل هضمی مانند پوره سیب زمینی، سوپ‌های رقیق و ماست مصرف کنید.

    پرهیز از غذاهای نفاخ: از مصرف غذاهایی که باعث نفخ و گاز می‌شوند مانند حبوبات، پیاز، کلم و نوشابه‌های گازدار خودداری کنید.

    پرهیز از غذاهای چرب و سرخ شده: این غذاها هضم را دشوار کرده و ممکن است باعث ناراحتی معده شوند.

    پرهیز از غذاهای تند و ادویه دار: این غذاها ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش شوند.

نمونه‌هایی از غذاهای مناسب:

    میوه‌ها: سیب، موز، گلابی، انگور، هندوانه

    سبزیجات: کدو حلوایی، هویج، اسفناج، کلم بروکلی، کدو سبز

    غلات کامل: نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، جو دوسر

    پروتئین‌ها: مرغ بدون پوست، ماهی، تخم مرغ، ماست، لوبیا، عدس

    لبنیات کم چرب: شیر کم چرب، ماست کم چرب، پنیر کم چرب

چه غذاهایی را باید محدود یا از مصرف آن‌ها خودداری کرد؟

    غذاهای فرآوری شده

    غذاهای سرخ شده

    غذاهای چرب

    غذاهای شیرین

    نوشابه‌های گازدار

    الکل

توجه: این‌ها تنها نکات کلی هستند و رژیم غذایی شما باید با توجه به شرایط خاص شما توسط پزشک تعیین شود. حتما با پزشک خود در مورد رژیم غذایی مناسب مشورت کنید.

موارد مهم دیگر:

    آلرژی‌ها: اگر به غذایی خاصی آلرژی دارید، از مصرف آن خودداری کنید.

    بیماری‌های زمینه‌ای: اگر بیماری دیگری دارید، رژیم غذایی شما ممکن است نیاز به تغییرات بیشتری داشته باشد.

    مصرف داروها: برخی داروها ممکن است با غذا تداخل داشته باشند، بنابراین در مورد مصرف همزمان دارو و غذا با پزشک خود مشورت کنید.

به طور کلی، یک رژیم غذایی سالم و متعادل به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود پیدا کنید و از عوارض احتمالی بعد از برداشتن طحال جلوگیری کنید.

دلایل برداشتن طحال (اسپلنکتومی)

طحال، عضوی کوچک اما مهم در بدن است که وظایف مختلفی از جمله تصفیه خون، ذخیره پلاکت‌ها و تولید سلول‌های خونی را بر عهده دارد. با این حال، گاهی اوقات به دلایل مختلفی نیاز به برداشتن طحال (اسپلنکتومی) پیدا می‌شود.

دلایل اصلی برداشتن طحال عبارتند از:

    پارگی طحال: ضربه شدید به ناحیه شکم می‌تواند باعث پارگی طحال شود که معمولاً نیاز به جراحی فوری دارد.

    بزرگی طحال (اسپلنومگالی): برخی بیماری‌ها مانند عفونت‌ها، سرطان‌ها، بیماری‌های کبدی و خونی می‌توانند باعث بزرگ شدن طحال شوند. اگر بزرگ شدن طحال به قدری باشد که باعث درد، ناراحتی یا مشکلات دیگر شود، ممکن است نیاز به برداشتن آن باشد.

    تومورهای طحال: تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم طحال ممکن است نیاز به برداشتن داشته باشند.

    اختلالات خونی: برخی اختلالات خونی مانند پورپورا ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک (TTP) ممکن است نیاز به برداشتن طحال داشته باشند.

    بیماری‌های خونی مزمن: در برخی بیماری‌های خونی مزمن مانند کم خونی داسی شکل، طحال ممکن است به شدت آسیب ببیند و عملکرد خود را از دست بدهد. در این موارد، برداشتن طحال ممکن است به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند.

علاوه بر این دلایل، ممکن است در موارد زیر نیز به برداشتن طحال نیاز باشد:

    تروماهای شدید: در تصادفات رانندگی یا حوادث دیگر، ممکن است طحال به شدت آسیب ببیند و نیاز به برداشتن داشته باشد.

    نارسایی مزمن کبد: در برخی موارد، نارسایی مزمن کبد می‌تواند باعث افزایش فشار در ورید پورتال شود که منجر به بزرگ شدن طحال می‌شود. در این موارد، ممکن است برداشتن طحال به همراه پیوند کبد انجام شود.

تصمیم‌گیری برای برداشتن طحال

تصمیم‌گیری برای برداشتن طحال یک تصمیم مهم است که توسط پزشک با توجه به شرایط بیمار گرفته می‌شود. پزشک با بررسی دقیق وضعیت بیمار، مزایا و معایب جراحی را با بیمار در میان می‌گذارد و بهترین گزینه درمانی را انتخاب می‌کند.

روش‌های جراحی برداشتن طحال (اسپلنکتومی)

جراحی برداشتن طحال یا اسپلنکتومی، به دو روش اصلی انجام می‌شود:

1. جراحی باز (Open Surgery)

در این روش، جراح یک برش بزرگ در ناحیه چپ بالای شکم ایجاد می‌کند تا به طحال دسترسی پیدا کند. این روش معمولاً زمانی استفاده می‌شود که طحال به شدت آسیب دیده باشد یا خونریزی شدید وجود داشته باشد.

مزایای جراحی باز:

    جراح دید کاملی از ناحیه عمل دارد.

    کنترل خونریزی آسان‌تر است.

    در موارد پیچیده، امکان انجام مانورهای جراحی بیشتر وجود دارد.

معایب جراحی باز:

    برش بزرگ‌تر و بهبودی طولانی‌تر

    درد بیشتر

    خطر عفونت بالاتر

2. جراحی لاپاراسکوپی (Laparoscopic Surgery)

در این روش، جراح چندین برش کوچک در شکم ایجاد می‌کند و با استفاده از یک دوربین کوچک و ابزارهای جراحی مخصوص، طحال را خارج می‌کند.

مزایای جراحی لاپاراسکوپی:

    برش‌های کوچکتر

    درد کمتر

    بهبودی سریع‌تر

    بستری کوتاه‌تر در بیمارستان

    عوارض کمتر

معایب جراحی لاپاراسکوپی:

    در همه موارد قابل انجام نیست (مثلاً در صورت پارگی شدید طحال).

    نیاز به مهارت بالای جراح.

    در صورت بروز عوارض، تبدیل به جراحی باز ممکن است.

انتخاب روش جراحی بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله:

    اندازه و موقعیت طحال

    علت برداشتن طحال

    تجربه جراح

    شرایط عمومی بیمار

به طور کلی، جراحی لاپاراسکوپی به دلیل مزایای فراوان، روش ترجیحی برای برداشتن طحال است.

مراحل کلی جراحی لاپاراسکوپی:

    بیهوشی: بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد.

    ایجاد برش‌ها: جراح چندین برش کوچک در ناحیه شکم ایجاد می‌کند.

    وارد کردن ابزارها: یک لوله حاوی دوربین (لاپاراسکوپ) و ابزارهای جراحی دیگر از طریق برش‌ها وارد شکم می‌شود.

    برداشتن طحال: جراح با استفاده از ابزارهای جراحی، طحال را از بافت‌های اطراف جدا کرده و از طریق یکی از برش‌ها خارج می‌کند.

    بستن برش‌ها: برش‌ها با بخیه بسته می‌شوند.

مراقبت‌های بعد از جراحی

    درد: درد پس از جراحی طبیعی است و با داروهای مسکن قابل کنترل است.

    عفونت: برای پیشگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.

    فعالیت: فعالیت‌های سنگین را تا زمان بهبود کامل محدود کنید.

    رژیم غذایی: رژیم غذایی نرم و سبک را رعایت کنید.

    پیگیری: به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا از روند بهبودی اطمینان حاصل شود.

زندگی پس از برداشتن طحال

برداشتن طحال یا اسپلنکتومی می‌تواند تغییراتی در سبک زندگی فرد ایجاد کند. اگرچه اکثر افراد پس از این جراحی زندگی عادی و سالمی دارند، اما برخی نکات مهم وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود.

اهمیت طحال در بدن

طحال عضوی است که به عنوان فیلتر خون عمل می‌کند و سلول‌های خونی پیر و آسیب دیده را از بین می‌برد. همچنین در تولید برخی سلول‌های ایمنی نقش دارد. بنابراین، برداشتن طحال می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف‌تر کند.

تغییرات پس از برداشتن طحال

    افزایش خطر ابتلا به عفونت: مهم‌ترین عارضه برداشتن طحال، افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی، به خصوص عفونت‌های خونی است.

    کاهش توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌ها: طحال نقش مهمی در پاسخ ایمنی بدن دارد. بنابراین، افرادی که طحال خود را برداشته‌اند، ممکن است به عفونت‌ها حساس‌تر باشند.

مراقبت‌های پس از برداشتن طحال

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت و داشتن زندگی سالم پس از برداشتن طحال، موارد زیر توصیه می‌شود:

    واکسیناسیون: دریافت واکسن‌های پنوموکوک، مننژوکوک و هموفیلوس آنفلوآنزا به شدت توصیه می‌شود. این واکسن‌ها به بدن کمک می‌کنند تا در برابر برخی از عفونت‌های رایج مقاومت کند.

    مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای پیشگیری از عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک را تجویز کند.

    مراقبت از محل جراحی: محل جراحی را تمیز نگه دارید و از هرگونه عفونت جلوگیری کنید.

    مراجعه منظم به پزشک: برای پیگیری وضعیت سلامتی و کنترل عوارض احتمالی، به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.

    توجه به علائم عفونت: در صورت بروز علائمی مانند تب، لرز، درد شکم، تنگی نفس یا قرمزی و تورم در محل جراحی، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

    رژیم غذایی سالم: یک رژیم غذایی سالم و متعادل به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

    ورزش منظم: ورزش منظم به بهبود سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند، اما قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.

زندگی با طحال برداشته شده

اکثر افراد پس از برداشتن طحال می‌توانند زندگی عادی و فعالی داشته باشند. با رعایت توصیه‌های پزشک و داشتن یک سبک زندگی سالم، می‌توان خطر ابتلا به عفونت را به حداقل رساند.

نکته مهم: افرادی که طحال خود را برداشته‌اند، باید همیشه هوشیار باشند و در صورت بروز هرگونه علائم عفونت، سریعاً به پزشک مراجعه کنند.

جدول کارکرد طحال و هشدارهای مربوط به تغییرات آن

    بزرگی طحال (اسپلنومگالی): می‌تواند به دلیل عفونت‌ها، بیماری‌های کبدی، سرطان خون، اختلالات خونی و سایر بیماری‌ها رخ دهد.

    کوچکی طحال: ممکن است در اثر برخی بیماری‌های ژنتیکی یا اختلالات خود ایمنی رخ دهد.

    درد طحال: معمولاً در ناحیه فوقانی چپ شکم احساس می‌شود و ممکن است با فعالیت بدنی افزایش یابد.

    علائم دیگر: علائم دیگر ممکن است شامل کاهش اشتها، تهوع، استفراغ و احساس پری شکم باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

    در صورت احساس درد مداوم در ناحیه شکم، به خصوص در قسمت فوقانی چپ

    در صورت مشاهده هرگونه تغییر در رنگ پوست، مانند زردی یا کبودی آسان

    در صورت بروز تب مکرر یا عفونت‌های مکرر

    در صورت کاهش وزن بدون دلیل مشخص

    در صورت احساس خستگی مفرط و ضعف

تشخیص:

پزشک برای تشخیص علت تغییرات طحال ممکن است آزمایش‌های خون، سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی را تجویز کند.

درمان:

درمان تغییرات طحال به علت اصلی بستگی دارد. در برخی موارد، برداشتن طحال (اسپلنکتومی) ممکن است لازم باشد.

توجه: این جدول صرفاً اطلاعات کلی ارائه می‌دهد و برای تشخیص و درمان بیماری‌ها، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.

سوالات متداول

    آیا می‌توان بدون طحال زندگی کرد؟

بله، بسیاری از افراد می‌توانند بدون طحال زندگی سالمی داشته باشند، اما باید مراقبت‌های ویژه‌ای انجام دهند.

    چه عواملی باعث بزرگ شدن طحال می‌شوند؟

عفونت‌ها، بیماری‌های کبدی، سرطان خون، اختلالات خونی و برخی بیماری‌های خود ایمنی از جمله عوامل شایع هستند.

    آیا کوچک شدن طحال خطرناک است؟

بله، کوچک شدن طحال ممکن است نشان‌دهنده برخی بیماری‌های جدی باشد.

    چه زمانی به جراحی برداشتن طحال نیاز است؟

در صورت بزرگ شدن شدید طحال، پارگی طحال، تومورهای طحال و برخی اختلالات خونی ممکن است به جراحی نیاز باشد.