سانسور در صدا وسیما؛ حتی خبر دیدار رییس جمهور با آیت‌الله مکارم

عصر ایران در یادداشتی با عنوان «سانسور در صدا وسیما؛ حتی اگر خبر دیدار رییس جمهور با آیت‌الله مکارم شیرازی باشد» نوشت:

اینکه چرا مسعود پزشکیان رییس جمهوری ناگهان شال و کلاه کرد و به قم رفت در حالی که مناسبت خاصی هم در میان نبود روشن نیست و دو حدس در میان است: 

یکی ویژگی‌های شخصیتی و اعتقادی او که اهل زیارت است و اولین سفر داخلی او در این مقام هم به مشهد و به قصد زیارت بارگاه امام هشتم شیعیان انجام شد.

دیگری این احتمال که با توجه به انتصابات اخیر در دولت از هم میهنان اهل سنت که در جمهوری اسلامی سابقه نداشته و مورد استقبال هم وطنان سنی قرار گرفته این تصور شکل نگیرد که رییس دولت از باور‌های عمیق شیعی فاصله گرفته است. این البته حدس نویسنده این سطور است و در خبری نیامده بود.

غرض از این یادداشت، اما موضوع دیگری است و آن هم این که صدا و سیما حتی با سخنان مراجع تقلید هم گزینشی برخورد می‌کند کما این که در نقل آنچه آیت‌الله مکارم شیرازی به صراحت به رییس جمهوری یادآور شده بود به کلّیات بسنده و در واقع سخنان ایشان را هم سانسور کردند.

آقای مکارم شیرازی بر ۷ نکته تأکید داشت:

اول این که حل مسألۀ حجاب به صورت اجباری نه عملی است نه صحیح. سخنی که با مصوبه پا در هوایی که حامیان نام قانون بر آن نهاده اند و به خاطر عدم انطباق با پوشش امروز اکثر دختران و زنان ایرانی عملی و اجرایی نیست سازگار نیست و ظاهرا صدا وسیما نپسندید. حال آن که اگر مثلا می‌گفتند مکلف به اجرای قانون حجاب هستید شاید منعکس می‌کردند. تفاوت آقای مکارم با منتقدان البته نوع نگاه ایشان به موضوع و استفاده از تعبیر «مسألۀ حجاب» است و نه مخالفت با حجاب اجباری، اما همین که به حجاب کارمندان زن اشاره کرده اند نشان می‌دهد به تفکیک سه ساحَت خصوصی، عمومی و رسمی – اداری باور دارند در حالی که رادیکال‌ها به ساحت عمومی باور ندارند و خیابان (عرصه عمئمی) را هم در کنترل خود می‌خواهند.

موضوع دوم درباره مسکن بود و این که به توصیه کلی بسنده نکردند و خواستار تحویل مسکن به قیمت وعده داده شده و نه دریافت مابه‌التفاوت (با توجه به افزایش شدید قیمت مسکن در چند سال اخیر) شدند. 

محور سوم استفاده از مدیران کاردان و بومی بود ولو فعال ستاد انتخاباتی نبوده باشند و جالب این که بر تقدیر از فعالان ستاد انتخاباتی تأکید کردند. در حالی که از نگاه جماعت پایداری فعالیت در ستاد انتخاباتی فردی مانند مسعود پزشکیان که از نظر آنها خارج از جبهه ادعایی انقلاب بوده اساسا شایان تقدیر نیست.

محالفت صریح با افزایش قیمت بنزین به سبب تاثیر آن بر اقلام دیگر نیز چهارمین نکته مورد اشاره آقای مکارم بود که باز بازتاب پررنگی در خبر‌های صدا وسیما نداشت.

آیت‌الله همچنین بر تأسیس فرودگاه قم تأکید چندباره داشت. بحث فرودگاه البته محل مناقشه است. به دو دلیل. نخست این که فرودگاه بین المللی امام خمینی با قم ۱۲۶ کیلومتر فاصله دارد. دیگر این که ساخت فرودگاه در وضعیت ارزی کنونی بسیار پرهزینه است و شمار قابل توجهی از فرودگاه‌ها یا بلااستفاده‌اند یا زیان‌ده. آقای مکارم، اما از منظری دیگر نگریسته و معتقد است قم به جهان اسلام تعلق دارد و چنانچه صاحب فرودگاه شود شمار بیشتری را جذب می‌کند، چون می‌توانند مستقیما به قم بیایند و با این وصف مطالبه ایشان فرودگاهی بین المللی است.

استفاده از ظرفیت ۷۰ هزار طلبه حوزه علمیه قم و این که شخص دکتر پزشکیان و دولت را دعا می‌کنند از دیگر مواردی بود که مرجع ۹۷ سالۀ تقلید گفتند و صدا و سیما به اینها هم اشاره نکرد.

این که رییس جمهور بلافاصله بعد از انتصابات اخیر به دیدار مراجع قم شتافته و آنان هم با روی باز از او استقبال کرده‌اند مهم بود هر چند برخی انتظار داشتند با افرادی، چون آیت‌الله بیات زنجانی ملاقات می‌کرد یا مثلا کمی جسارت به خرج می‌داد و مثلا بر مزار مهندس بازرگان در آرامگاه بیات - کمی آن سوتر از حرم- هم حاضر می‌شد، اما آن سو را هم در نظر داشته باشیم که سراغ مؤسسات شبه حوزوی برخوردار از جدول کمک دولت نرفت و در مجموع جنس مسلمانیِ مسعود پزشکیان، سنتی است و دیدیم که در مقابل مراجع نت برداری هم می‌کرد و انگار ورای آنچه در خبر‌ها منعکس می‌شود مورد خاصی هم گفته شده او قصد پی‌گیری ویژه دارد.

طبعا انتظار نمی‌رود در خبر‌های رسمی این موارد هم انعکاس یابد ولی وقتی مرجع تقلید شیعه می‌گوید با زور نمی‌توانید مسأله حجاب را حل کنید (هر چند در نگاه برخی "مسأله" نیست و "سبک زندگی" است) در خبر‌ها نقل نمی‌شود. چرا؟ چون صدا سیما موضع دارد و نظر آقای مکارم در واقع تأیید موضع دولت است که به صراحت از زبان سخنگو بیان شد و گفت: باور‌ها باید بردار نیستند.

وقتی سخنان آیت‌الله مکارم را هم عملا سانسور و دست کم به صورت گزینشی پخش می‌کنند می‌توانید حساب کنید با دیگران چه می‌کنند.

سروش بامداد