هجویه‌ای علیه جهان مدرن

 درباره چرایی این موضوع مطالب زیادی گفته شده است. خیلی‌ها معتقدند سیاستگذاری نادرست فرهنگی مردم را به این سمت سوق داده و خیلی‌ها هم معتقدند مردم آن‌قدر گرفتار مشکلات مختلف هستند که دیگر رمقی برایشان باقی نمانده تا به تماشای آثاری بنشینند که معضلات اجتماعی را به تصویر می‌کشند. آنها می‌گویند مردم می‌روند به سینما تا حداقل دو ساعت از مشکلاتشان فرار کنند.

به‌هرحال آنچه امروز در سینمای ایران دیده می‌شود بیانگر آن است که سینمای اجتماعی و هنری و... در آستانه نابودی است و مطابق گذشته فروش فیلم‌های کمدی با ژانرهای دیگر قابل مقایسه نیست. در چرخه اکران این روزها، رقابت دو کمدین سرشناس است که آخرین مهاجران تلویزیون هم به حساب می‌آیند. رامبد جوان و سروش صحت که پیش‌تر با برنامه‌های «خندوانه» و «کتاب‌باز» در تلویزیون با هم رقابت می‌کردند اکنون فیلم‌هایشان تقریبا همزمان به اکران رسیده و در رقابتی تنگاتنگ قرار گرفته‌اند. نکته جالب این است که قصه هر دو فیلم درباره چند دوست صمیمی است و این موضوع به نوعی شباهت‌های ذهنی و دغدغه‌های این دو کارگردان را به تصویر می‌کشد.

با‌این‌حال «صبحانه با زرافه‌ها» تازه‌ترین ساخته سروش صحت در حالی از دیروز به سینماها آمد که در نخستین روز اکرانش فروش یک‌میلیارد و سیصد‌میلیون تومانی را تجربه کرد. این فیلم که سال گذشته در جشنواره فیلم فجر اکران شده بود، داستان چند دوست را روایت می‌کند که در شب عروسی یکی از آنها، اتفاقات غیرمنتظره‌ای رخ می‌دهد که همه‌چیز را دستخوش تغییر می‌کند. بهرام رادان، هادی حجازی‌فر، هوتن شکیبا، بیژن بنفشه‌خواه و پژمان جمشیدی بازیگران این فیلم هستند.

سروش صحت در پاسخ به سوالی که آیا این فیلم هجویه‌ای علیه جهان مدرن است گفته جهان مدرن به اندازه کافی عجیب‌وغریب است. چیزی که من و ایمان می‌نویسیم، صرفا جهان‌بینی ماست و ممکن است هجو باشد یا نباشد، جز این هر چه بگویم دروغ گفته‌ام. او با اشاره به همکاری اش با ایمان صفایی برای نوشتن فیلم‌نامه این اثر گفته: من و ایمان صفایی سال‌های سال است با هم کار می‌کنیم و تمام کارهایی که تاکنون انجام داده‌ایم، مبتنی بر علایق و سلایق ماست.

این کارگردان با اشاره به تاثیرپذیری از تجربیات زندگی روی خلق  این اثر گفته است: هر فیلم یا کتابی که ما می‌بینیم یا می‌خوانیم، حتی لحظاتی که در زندگی تجربه می‌کنیم، خواه یا ناخواه در ذهنمان تاثیر می‌گذارد. باید بگویم در تولید این فیلم، از طراح صحنه گرفته تا فیلم‌بردار و تدوینگر، همه و همه هنرشان را خرج کردند.

از طرفی «زودپز» ساخته رامبد جوان است که از ۱۷مهرماه اکران شده و تا کنون بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان بلیت فروخته و حدود یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار نفر هم تماشاگر داشته است. داستان این فیلم در دهه شصت می‌گذرد و روایتگر زندگی سه دوست است که ترکیدن یک زودپز در محله‌ای قدیمی و مجروح شدنشان، ماجرا‌هایی جالب را برایشان رقم می‌زند.

جمعه گذشته نقد و بررسی این فیلم در برنامه «هفت» تلویزیون که اجرایش را بهروز افخمی بر عهده دارد حاشیه‌ساز شد و واکنش‌های زیادی را به وجود آورد. ابتدا رضا صدیق، کارشناس این برنامه، گفت که رامبد جوان به خاطر علاقه شدید خود به تکنیک‌های خارج از سینما در حال صدمه خوردن است. یعنی به استفاده از تکنیک‌ها بیشتر از قصه تعریف کردن و فیلم ساختن توجه می‌کند. این کارشناس افزود: تا زمانی که تکنیک نگاه کردن در خدمت ساخت قصه نباشد، فیلم شبیه کلیپ‌های اینستاگرامی می‌شود و «زودپز» دقیقا از این زاویه صدمه می‌خورد. ما موقعیت‌هایی را می‌بینیم که رامبد جوان از تکنیک‌های خارج از سینما استفاده می‌کند. به نظرم این بزرگ‌ترین ضعف «زودپز» است و برخلاف نقد‌هایی که می‌گویند، محسن تنابنده یک کپی دست‌چندم از نقش‌های پیش از خود را بازی کرد و برعکس این نوید محمدزاده بود که منجر به خلق موقعیت جذاب شد.

سپس امیر قادری، کارشناس دیگر برنامه، گفت: فیلم «زودپز» یک فیلم هدر‌رفته و آشفته است و شالوده و نقطه مرکزی ندارد. «زودپز» نمی‌تواند داستان تعریف کند. از آنجا که فیلم «فسیل» بهترین کمدی سال‌های اخیر بود، صنعتی را ایجاد کرده که ما در «زودپز» آن را می‌بینیم. یعنی استاندارد‌های تولید برای سینمای ایران فراتر از انتظار خودم بود. این فیلم جلوه‌های ویژه‌ای داشت، که به نظرم درست استفاده شده است.  پس از آن منصور سهراب‌پور، به عنوان مهمان برنامه، جلوی دوربین قرار گرفت و بین او و امیر قادری یک جدال لفظی پیش آمد که بارها در شبکه‌های مجازی وایرال شد.  

رقابت دو فیلم «زودپز» و« صبحانه با زرافه» اگرچه در نوع خود جالب و قابل‌توجه است اما این شرایط زمانی دلنشین‌تر می‌شد که امکان تولید و تبلیغ فیلم‌های ژانرهای دیگر هم وجود داشت و سینمای ایران می‌توانست به نیازهای سلیقه‌های مختلف جامعه پاسخ بدهد.