نفت؛ کارت برنده عربستان/ پادشاهی چگونه از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرد؟

به گزارش اقتصادنیوز، بلومبرگ با انتشار یادداشتی مدعی شد، وقتی صحبت از نفت و جنگ در خاورمیانه می‌شود، لحظه فروش زمانی است که بمب‌ها پرتاب می‌شوند. به نوشته این نشریه، ضرب‌المثل "شایعه بخر، واقعیت بفروش" در شرایطی برجسته شد که بازار متوجه گشت از بدترین سناریوها اجتناب می‌شود. ژانویه 1991، قیمت نفت درست زمانی که هواپیماهای جنگی آمریکا مواضع عراق را در کویت اشغالی بمباران کردند، سقوط کرد؛ همچنین در مارس 2003، قیمت‌ها بلافاصله پس از اصابت موشک‌های ایالات‌متحده به بغداد در آغاز جنگ عراق کاهش یافت. به ادعای بلومبرگ، حالا و به‌دنبال حمله (محدود) اسرائیل به برخی از اهداف ایران، این باور وجود دارد که بازار از الگوی مشابهی پیروی خواهد کرد. در حالی که نادیده‌گرفتن کامل حمله اسرائیل، اشتباه است؛ اما واقعیت این است که بدترین سناریو هنوز محقق نشده است. به ادعای بلومبرگ، وضعیت سیال است و شاید بخشی از تحولات به واکنش تهران بستگی دارد.

ژئوپلیتیک نفت

بلومبرگ در ادامه گزارش ادعایی‌اش آورد، قیمت نفت برنت در حدود 75 دلار به ازای هر بشکه بوده، زیرا قیمت‌های جنگی بها را بالاتر از قیمت‌های عرضه و تقاضا نگه داشته بودند. این نشریه در ادامه نوشت، اسرائیل حملات خود را به سایت‌های نظامی محدود کرد و نه سایت‌های هسته‌ای و نه میادین نفتی هدف قرار نگرفتند. پس می‌توان گفت، این بار بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، توصیه جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا را پذیرفت؛ بایدن چهارم ماه اکتبر گفته بود: "اگر من جای آنها بودم، به گزینه‌های دیگری غیر از حمله به میادین نفتی فکر می‌کردم." رسانه‌های دولتی ایران روز شنبه تأیید کردند که وضعیت سکوهای نفتی عادی است و پالایشگاه و ساختارهای مربوطه در حال تولید و صادرات نفت خام «عادی» هستند.

بلومبرگ در ادامه این یادداشت آورد، روایت صعود بهای نفت بر 2 عنصر متمرکز بود: نخست، ادعای حمله اسرائیل به تأسیسات انرژی در ایران و دوم قصد ایران برای حمله به میادین نفتی در سراسر خلیج‌فارس، برخی از سکوهای نفتی عربستان سعودی و سایر کشورهای عضو اوپک پلاس در صورت تجاوز اسرائیل. عنصر نخست این روایت محقق نشد؛ و دومین عنصر نیز فعلا بسیار دور از ذهن است. از همین رو می توان گفت بازار نفت به‌طور کامل تحت تاثیر تغییر لحن روابط ایران و عربستان و فعل و انفعال‌های اخیر قرار گرفته است. آخرین شنبه ماه اکتبر، ریاض گام مهمی برداشت و صراحتا حمله (محدود) اسرائیل به مواضع ایران را به چالش کشید. به ادعای این نشریه، این پادشاهی با چنین موضع‌گیری تلاش داشت تا خود را از این رویارویی کنار بکشد.

نفت زیر سایه جنگ روایت‌ها

به ادعای بلومبرگ، تهران بیشترین تولید نفت را حدود 6 سال گذشته داشت؛ در آن بازه زمانی کاخ‌سفید تحریم‌ها را علیه صنعت نفت ایران اعمال نکرده بود. امروز اما شرایط متفاوت است؛ تحریم‌ها صادرات نفت ایران را تحت تاثیر قرار داده و فارغ از آن، تحولات کنونی نیز بازارهای نفت را متاثر کرده است.

به ادعای این نشریه، در میانه بازی قدرت‌ها، خطر پیامدهای ناخواسته بسیار زیاد است و بی‌دقتی است که فرض کنیم تنش بین اسرائیل و ایران می‌تواند برای همیشه مهار شود. همچنین در حالی‌که تجارت نفت در سراسر این بحران ژئوپلیتیکی ادامه دارد، باید هشدار هارولد مک‌میلان، نخست‌وزیر سابق بریتانیا را به‌خاطر داشت: "رویدادها، پسر عزیز، رویدادها". هرچه این بحران طولانی‌تر شود، خطر اعمال تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران و به‌طور بالقوه کاهش عرضه، بیشتر می‌شود. این گزاره به‌ویژه در صورت پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا محتمل است. این تنها روایتی است که باقی مانده، زیرا تولید نفت ایران به بالاترین حد در 6 سال اخیر رسیده و کاخ‌سفید فعلا چشم خود را بر روی تحریم‌ها بسته است.

اگرچه اسرائیل ادعا می‌کند که همه اهداف "نظامی" هستند، اما همین موضع‌گیری (ادعایی) پیامدهای مهمی برای بازار نفت دارد. تهران اعلام کرد که 2 نیروی ارتش فعال در یکی از تأسیسات پدافند هوایی در شهر اهواز شهید شدند. اهواز بزرگ‌ترین میدان نفتی ایران است. گزاره دیگری که باید لحاظ شود، این است: حمله آخر هفته و پس از بسته‌شدن بازار نفت انجام شد؛ بنابراین زمان زیادی برای معامله‌گران برای هضم اخبار وجود داشت. حال اگر ایران نخواهد به حمله اسرائیل پاسخ دهد، احتمالاً سفارشات فروش به شکلی معمول ادامه می‌یابد.

بلومبرگ در ادامه آورده است، اما در بازارهای نفتی موضوع دیگری هم در جریان بود. قراردادهای صعودی که به دارنده حق خرید با قیمت از پیش تعیین‌شده را می‌دهند، مغناطیسی برای بالابردن بازار بوده‌اند و معامله‌گران نفت، حجم زیادی از گزینه‌های خرید را به قیمت 75 دلار به ازای هر بشکه و بالاتر جمع‌آوری کردند. اما برخی با توسل به گزینه‌های فروش نزولی یعنی حق فروش برای قیمت‌های زیر 70 دلار به ازای هر بشکه، شرایط را معکوس کرده‌اند. اکنون بازار در منطقه با بهای نفت هر بشکه به ازای 60 تا 65 دلار مواجهه است که می‌تواند محرکی برای قیمت‌های پایین‌تر باشد.

به ادعای این نشریه، با بازگشایی بازار حق بیمه جنگ کاهش پیدا خواهد کرد و معامله‌گران دوباره بر چشم‌انداز نزولی عرضه و تقاضا برای سال 2025 تمرکز می‌کنند و نیز بر اساس پیش‌بینی‌های درست و منطقی، اوایل سال آینده عرضه بالاتر از تقاضا خواهد بود.

در این میان قرار است کارتل نفت اوپک پلاس، پمپاژ نفت بیشتری را از ماه دسامبر آغاز کند. در چنین شرایطی می‌توان گفت، نفت بیشتر به معنای کاهش، بهای نفت است؛ به‌ویژه اگر حق بیمه رویارویی اسرائیل و ایران از بین برود.