سلامت روان همسرتان را چک کرده اید؟ / اوتیسم، بیماری که از پدر به فرزند می‌رسد

تأثیر وراثتی پدر در انتقال بیماری‌های ژنتیکی و روانی به فرزندان بسیار حائز اهمیت است. آگاهی از این بیماری‌ها و مشاوره ژنتیکی پیش از تصمیم‌گیری برای بارداری می‌تواند به کاهش خطرات احتمالی کمک کند. در ضمن، داشتن سبک زندگی سالم و مدیریت استرس، برای کاهش تغییرات اپی‌ژنتیکی مضر توصیه می‌شود.

همیشه پای مادر درمیان نیست

بیشتر ما بر این باور هستیم که وضعیت مادران و سلامت آن‌ها بر سلامت جنین و نوزاد و باقی مراحل زندگی تاثیر می‌گذارد، درحالیکه پدران، بیماری‌های جسمی و روانی و اختلالات ژنتیک آن‌ها، می‌تواند نه تنها به اندازه مادران که چندین برابر بر سلامت فرزندان تاثیر بگذارد.

بیماری‌های ژنتیکی و روانی که از پدر به فرزند منتقل می‌شوند، شامل طیفی از اختلالات ژنتیکی، عصبی و روانی است که تحت تأثیر ژنتیک پدر و تغییرات فراژنتیکی هستند. این بیماری‌ها به دلیل الگوهای وراثتی خاص، تغییرات کروموزومی یا تاثیرات محیطی بر ژن‌ها بروز می‌کنند و برخی از آن‌ها با خطر بیشتری از سمت پدر به فرزند انتقال می‌یابند.

پدری که هموفیلی دارد

برخی از اختلالات ژنتیکی که به صورت غالب از پدر به فرزند منتقل می‌شوند، به دلیل کروموزوم‌های خاصی است که پدر به فرزند منتقل می‌کند:

هموفیلی: این بیماری که باعث خونریزی شدید و کاهش لخته‌شدن خون می‌شود، به کروموزوم X مرتبط است. اگر پدر حامل کروموزوم X معیوب باشد، این احتمال وجود دارد که فرزندان دختر حامل بیماری باشند.

در این حالت، اگر مادر نیز ناقل ژن معیوب نباشد، پسران از انتقال این بیماری مصون خواهند بود.

دیستروفی عضلانی

این بیماری نیز مرتبط با کروموزوم X است و می‌تواند از پدر به فرزند منتقل شود. دیستروفی عضلانی دوشن باعث ضعف عضلات و تحلیل رفتن بافت عضلانی می‌شود و بیشتر در پسران ظاهر می‌شود.

سندروم فراجایل ایکس

این سندروم که به کروموزوم X مرتبط است، موجب مشکلات شناختی و رفتاری می‌شود و پدران ناقل این ژن می‌توانند آن را به فرزندان دختر خود منتقل کنند.

بیماری‌های روان

وراثت پدر نقش مهمی در انتقال بیماری‌های روانی به فرزندان دارد، و برخی از این بیماری‌ها به دلیل نقش ویژه ژن‌ها و تغییرات اپی‌ژنتیکی در مردان، بیشتر از سمت پدر به فرزندان منتقل می‌شوند:

اسکیزوفرنی

مطالعات نشان می‌دهند که اگر پدر به اسکیزوفرنی مبتلا باشد، احتمال ابتلای فرزند به این اختلال روانی افزایش می‌یابد. ژن‌هایی که با اسکیزوفرنی مرتبط هستند، اغلب از طریق پدر به فرزند منتقل می‌شوند. اسکیزوفرنی معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل جوانی بروز می‌کند و می‌تواند شامل نشانه‌هایی مانند هذیان، توهم و اختلال در تفکر باشد.

اختلال دوقطبی (بایپولار)

این اختلال روانی که شامل دوره‌های شیدایی و افسردگی است، می‌تواند به صورت ژنتیکی از سمت پدر منتقل شود. احتمال بروز اختلال دوقطبی در فرزندی که یکی از والدین (به خصوص پدر) مبتلا به این بیماری باشد، بیشتر است. ژن‌های خاصی که ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشند، از سمت پدر به فرزند منتقل می‌شوند.

اوتیسم

اوتیسم یکی از اختلالات عصبی-روانی است که به نظر می‌رسد برخی از ژن‌های مرتبط با آن بیشتر از سمت پدر به فرزند منتقل می‌شوند. تحقیقات نشان داده است که سن بالاتر پدر در زمان تولد فرزند، می‌تواند یکی از عوامل افزایش احتمال بروز اوتیسم در کودک باشد.

پدر استرسی، فرزند استرسی

عوامل اپی‌ژنتیکی مانند شیوه زندگی، تغذیه، استرس و شرایط محیطی می‌توانند باعث تغییرات در ژن‌های پدر شده و به فرزند منتقل شوند. این تغییرات بدون تغییر در ساختار DNA، بر نحوه بیان ژن‌ها تأثیر می‌گذارند.

به عنوان مثال، پژوهش‌ها نشان داده‌اند که استرس‌های طولانی‌مدت و مصرف الکل و دخانیات می‌تواند تغییراتی در ژن‌های اسپرم ایجاد کند که مستقیماً به نسل بعد منتقل می‌شوند. این تغییرات اپی‌ژنتیکی ممکن است باعث افزایش خطر بروز اختلالاتی همچون افسردگی و اضطراب در فرزند شوند.