آینده فین‌تک در دست کدام فناوری است؟

 پیشرفت‌های تکنولوژیک ستون‌های اصلی توسعه فین‌تک هستند و به ایجاد مدل‌های کسب‌وکار تحول‌آفرین در خدمات مالی ادامه خواهند داد. طبق تحلیل مک‌کینزی، این فناوری‌ها نقش اصلی را در تحول دیجیتال ایفا خواهند کرد.

1. ارزش‌آفرینی عظیم در صنعت مالی

مک‌کینزی پیش‌بینی می‌کند که هوش مصنوعی تا سالانه 1 تریلیون دلار برای صنعت بانکداری جهانی ارزش‌آفرین است. بانک‌ها با اتخاذ رویکردهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی می‌توانند در برابر نفوذ شرکت‌های تکنولوژیک که به‌طور فزاینده‌ای در حال گسترش هستند، مقاوم‌تر شوند. استفاده از هوش مصنوعی در شناسایی عوامل بهبود عملکرد و مدل‌سازی مالی رواج بیشتری خواهد یافت. ابزارهایی مانند نمودارهای دانشی و محاسبات گراف برای تشخیص الگوهای پیچیده در شبکه‌های مالی نقش بیشتری خواهند داشت. به‌علاوه، تحلیل‌های مبتنی‌بر حریم خصوصی، مانند یادگیری فدرال و رمزنگاری پیشرفته، مرزهای جدیدی در حفاظت از داده‌ها ایجاد می‌کنند.

کاربردهای هوش مصنوعی به تمامی عملیات‌های بانکی، از جمله محصولات سفارشی، ربات‌های هوشمند، تراکنش‌های خودکار و شناسایی تقلب، گسترش خواهد یافت. بسیاری از بانک‌ها هنوز به‌طور محدود از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، اما رهبران این صنعت در حال پیاده‌سازی هوش مصنوعی در تمامی مراحل عملیات دیجیتال خود هستند. بانک‌هایی که رویکردهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی را اتخاذ می‌کنند، با خودکارسازی وظایف و تصمیم‌گیری‌های پیشرفته، چابک‌تر خواهند شد و با همکاری شرکت‌های غیرمالی نوآوری خواهند کرد.

2. بلاکچین پروتکل‌های مالی موجود را دگرگون خواهد کرد

فناوری بلاکچین و دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger Technology - DLT) به دگرگونی پروتکل‌های مالی کمک می‌کنند. DLT امکان اشتراک‌گذاری و همگام‌سازی داده‌ها را به‌طور هم‌زمان بین چندین مکان فراهم می‌آورد و با استفاده از رمزنگاری و بلاکچین، امنیت و غیرقابل تغییر بودن اطلاعات را تضمین می‌کند.

نوآوری‌هایی مانند قراردادهای هوشمند، شواهد بدون دانش (Zero- knowledge proof) و و ذخیره‌سازی داده‌های توزیع‌شده در بخش‌های مختلف فین‌تک، از جمله امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) نقش مهمی دارند. همچنین، استفاده از بلاکچین در معاملات مالی مانند تسویه‌حساب‌های بلادرنگ و مدیریت وثیقه، بهره‌وری و امنیت را افزایش می‌دهد.

سرمایه‌گذاران نهادی و صندوق‌ها نیز به سمت دارایی‌های دیجیتال متمایل شده‌اند و استفاده از بلاک‌چین را در سرمایه‌گذاری‌های خود افزایش داده‌اند. امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) بدون نیاز به واسطه‌های مرکزی، امکان وام‌دهی، سرمایه‌گذاری و معاملات مالی را با شفافیت بیشتر فراهم می‌کند و با قراردادهای هوشمند هزینه‌های واسطه‌گری را کاهش می‌دهد.

3. رایانش ابری؛ بازیگر اصلی خدمات مالی در آینده

تحقیقات مک‌کینزی نشان می‌دهد که تا سال 2030، رایانش ابری بیش از یک تریلیون دلار بین 500 شرکت برتر جهان به خود اختصاص خواهد داد. این فناوری بهره‌وری توسعه و نگهداری برنامه‌های مهاجرتی را تا 38 درصد و کارایی هزینه زیرساخت را تا 29 درصد افزایش می‌دهد. از طرف دیگر، رایانش ابری می‌تواند زمان از دسترس خارج شدن برنامه‌ها را تا 57 درصد و هزینه‌های مربوط به تخلفات فنی را تا 26 درصد کاهش دهد. همچنین توسعه، عملیات و امنیت (DevSecOps) به بهبود امنیت و کاهش ریسک‌های فنی کمک می‌کند. انواع خدمات ابری برای موسسات مالی و بانک‌ها عبارت‌اند از:

• ابر عمومی: منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی و شبکه که توسط ارائه‌دهندگان خدمات ابری و از طریق اینترنت به کاربران ارائه می‌شود.

• ابر خصوصی: ابرهای خصوصی توسط یک سازمان واحد ایجاد، اجرا و استفاده می‌شوند که معمولا در مرکز داده شرکت واقع شده است.

• ابر ترکیبی: زیرساختی ترکیبی از ابر عمومی و خصوصی که به هم متصل هستند.

از جمله ترندهای رایانش ابری که تاثیر قابل توجهی بر صنعت مالی و فین‌تک دارند، عبارت‌اند از:

• محاسبات لبه: محاسبات لبه پردازش و تحلیل داده‌ها را به دستگاه‌ها و کاربران نهایی نزدیک‌تر می‌کند و باعث حفظ حریم خصوصی و کاهش تاخیر در پاسخ‌گویی می‌شود.

• کانتینرهای ابری: کانتینرهای ابری با کاهش هزینه و افزایش کارایی، نوآوری در مدل‌های ابری را تحریک می‌کنند.

• هوش مصنوعی مبتنی‌بر ابر: هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نحوه ارائه و استفاده از خدمات ابری را متحول می‌سازند. سرویس‌های هوش مصنوعی مبتنی‌بر ابر می‌توانند حجم بالایی از داده‌ها را برای پیش‌بینی روندهای بازار، رفتار مشتری یا خرابی‌های احتمالی سیستم تجزیه‌وتحلیل کنند و بینش‌های ارزشمندی به کسب‌وکارها ارائه دهند.

رایانش ابری مؤسسات مالی را از زیرساخت‌های سنتی فناوری اطلاعات رها می‌کند، هزینه‌های راه‌اندازی و توسعه را کاهش می‌دهد و بانک‌ها را چابک‌تر می‌سازد. این تکنولوژی همچنین، قالب‌های جدیدی مانند بانکداری باز و بانکداری به‌عنوان سرویس (BaaS) را ایجاد می‌کند. استفاده از میکروسرویس‌ها و APIها نیز به مقیاس‌پذیری خدمات بانکی کمک خواهد کرد.

4. اینترنت اشیا (IoT) فصل جدیدی از اعتماد را در امور مالی رقم خواهد زد

اینترنت اشیا (IoT) در حال شکل‌دهی عصر جدیدی از اعتماد در صنعت مالی است. سیستم‌های مالی مبتنی‌بر IoT شامل سه لایه اصلی هستند: حسگرهای هوشمند، شبکه‌های ارتباطی بی‌سیم و پشتیبانی از عملیات و برنامه‌ها. حسگرها، به ویژه برچسب‌گذاری RFID، پتانسیل بالایی برای خودکارسازی شناسایی و مدیریت لجستیک دارند.

در بانکداری، ادغام اینترنت اشیا و بلاک‌چین به بهبود مدیریت ریسک و اطمینان از مطابقت سوابق حسابداری با معاملات واقعی کمک می‌کند. همچنین، IoT تحولاتی در تامین مالی دارایی‌ها ایجاد کرده و به بانک‌ها اجازه می‌دهد محصولات جدیدی بر اساس ردیابی جریان کالا مانند نقدینگی بر اساس تقاضا و سایر نوآوری‌های ارائه‌شده از طریق قراردادهای هوشمند توسعه دهند. تعبیه خدمات بانکی مانند پرداخت‌های دیجیتال در ابزارهای پوشیدنی نیز به نزدیک‌تر شدن بانک‌ها به مشتریان کمک می‌کند.

5. پلتفرم‌های منبع‌باز، SaaS و بدون سرور موانع ورود را کاهش می‌دهند

سرعت و مقیاس‌پذیری برای کسب‌وکارهای جدید و نوآوری‌های مالی در رقابت شدید اقتصاد دیجیتال حیاتی است. فناوری‌های منبع‌باز (Open source)، نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS) و بدون سرور (Serverless) به ضرورت‌هایی برای بازیگران فناوری و مؤسسات مالی سنتی تبدیل شده‌اند که قصد راه‌اندازی کسب‌وکارهای فین‌تک جدید دارند.

SaaS به شرکت‌ها اجازه می‌دهد بدون نیاز به مالکیت یا نگهداری، از نرم‌افزار به‌طور موردی استفاده کنند. درحالی‌که معماری بدون سرور نیاز به سرورهای اختصاصی را حذف کرده و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. این فناوری‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا زیرساخت‌ها را به‌سرعت مقیاس‌دهی کرده و نمونه‌های اولیه را با هزینه کم توسعه دهند.

بااین‌حال، شرکت‌های مالی سنتی با چالش‌های قابل توجهی در بهره‌برداری از این فناوری‌ها در ساختارهای فناوری اطلاعات و مدیریت ریسک مواجه هستند و باید با اولویت قرار دادن قابلیت‌های پاسخ‌دهی سریع IT، استراتژی‌های فناوری اطلاعات خود را بازنگری کنند.

6. پلتفرم‌های بدون کد و کم کد، تحولی در توسعه برنامه ایجاد می‌کنند

پلتفرم‌های توسعه بدون کد (No-code) و کم کد (Low-code) به برنامه‌نویسان و کاربران عمومی امکان می‌دهند تا برنامه‌ها را از طریق رابط‌های کاربری گرافیکی و پیکربندی‌های ساده توسعه دهند. این پلتفرم‌ها به کاهش نیاز به استخدام نیروی نرم‌افزاری پرهزینه کمک می‌کنند و به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا به‌سرعت برنامه‌های مبتنی‌بر ابر را ایجاد کنند.

پلتفرم‌های بدون کد به پیشرفت‌های رایانش ابری، DevOps و سایر فناوری‌ها مرتبط است و می‌تواند به بهبود رعایت مقررات و تسریع در پاسخ به تغییرات بازار کمک کند. شرکت‌ها اغلب از پلتفرم‌های بدون کد برای سرعت بخشیدن به توسعه برنامه‌های کاربردی مبتنی‌بر ابر و درعین‌حال هماهنگ نگه داشتن استراتژی‌های کسب‌وکاری استفاده می‌کنند.

به‌عنوان مثال، ازآنجایی‌که مسیرهای حسابرسی و تولید اسناد در پلتفرم‌های بدون کد یا کم کد قابل خودکارسازی هستند، این امر در حفظ و بهبود تطبیق نیز موثر است. با استفاده از این رویکردها مؤسسات مالی و شرکت‌های فین‌تک می‌توانند به‌سرعت به تغییرات بازار واکنش نشان دهند.

7. هایپر اتوماسیون جایگزین کار دستی می‌شود

هایپر اتوماسیون به استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، یادگیری عمیق، نرم‌افزار رویدادمحور (Event-driven) و اتوماسیون فرایند رباتیک (RPA) اشاره دارد که کارایی تصمیم‌گیری و قابلیت‌های اتوماسیون کار را بهبود می‌بخشد. RPA به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که ربات‌های نرم‌افزاری مانند چت‌بات‌ها را به‌طور گسترده پیاده‌سازی کرده و وظایف تجاری را خودکار کنند. این فناوری به بهبود کارایی، کاهش خطاهای انسانی و پاسخگویی به نوسانات تقاضا کمک می‌کند.

در حال حاضر، اتوماسیون فرایند رباتیک در فرآیندهای مالی و حسابداری مؤسسات مالی مانند خودکارسازی حساب‌های دریافتی و پرداختی و بررسی ساعت کاری استفاده می‌شود. انتظار می‌رود که با پیشرفت در ادغام RPA و هوش مصنوعی، این فناوری در صنعت مالی بیشتر نفوذ کند. به‌طور خاص، فرایندهای پرداختی می‌توانند تا 60 درصد خودکار شوند که به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها منجر خواهد شد.