ناراحتی مسکو از ریاض؛ اختلافات نفتی و غیبت در بریکس

به گزارش تسنیم، «محمد بن سلمان» که کشورش یکی از اعضای جدید بریکس محسوب می‌شود در نشست سران بریکس در کازان روسیه شرکت نکرد که همین امر باعث ناخرسندی مقامات کرملین شده است. هرچند مقامات روس موضع‌گیری رسمی در این زمینه نکردند ولی براساس گزارش خبرگزاری رویترز، «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین در پاسخ به سوالی درباره وضعیت عضویت عربستان در بریکس، عضویت کامل این کشور را منوط به سطح مشارکت ریاض در نشست 2024 کرده بود.

درحالی که پیش از این منابع رسانه‌ای روسیه از عربستان به عنوان یکی از اعضای بریکس یاد می‌کردند و قرار بود در نشست امسال با توجه به درخواست سابق مقامات سعودی، عضویت این کشور مورد بررسی قرار گیرد. عدم حضور مقامات عالی رتبه سعودی در نشست کازان در شرایطی رقم خورد که بن سلمان هفته قبل در نشست شورای همکاری خلیج فارس با اتحادیه اروپا در بروکسل شرکت کرده بود  و انتظار می‌رفت که وی با در نظرگرفتن ملاحظات پوتین و مقامات روس در نشست سران بریکس هم مشارکت کند.

عدم حضور محمد بن سلمان در حالی است که رسانه های غربی گزارش داده بودند که آمریکا و اتحادیه اروپا در راستای تشدید انزوای بین‌المللی روسیه به کشورهای مختلف فشار وارد کرده‌اند تا در نشست بریکس 2024 در کازان شرکت نکنند. با توجه به اینکه عربستان عضو رسمی بریکس نیست، این غیبت غیر موجه و پرحاشیه  ولیعهد سعودی احتمالا بر نگاه روسیه بر روند عضویت سعودی در بریکس تاثیر منفی خواهد داشت.

البته این تنها پرونده محل اختلاف مسکو با ریاض نیست و علاوه بر اختلافات سیاسی و تشریفاتی، در حوزه انرژی هم چالش‌های جدی میان دو کشور وجود دارد که اصلی‌ترین بخش آن مربوط به چشم انداز همکاری های مسکو و ریاض در قالب «اوپک پلاس» است. در این پرونده در حالی که عربستان سعودی خواستار کاهش تولید نفت در جهت افزایش قیمت آن در بازارهای جهانی است، روسیه تمایلی برای کاهش تولید نفت خود ندارد.

اوپک پلاس ساختاری است که طی آن 13 کشور عضو اوپک با همراهی 10 تولید کننده نفتی خارج اوپک همچون روسیه، آذربایجان، قزاقستان، بحرین، برونئی، مالزی، مکزیک، عمان، سودان جنوبی و سودان از سال 2016 وارد ائتلافی شدند تا وضعیت عرضه نفت در بازارهای جهانی را مدیریت کنند و مانع از کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی شوند.

در این میان عربستان به عنوان بزرگترین تولید کننده اوپک با تولید روزانه 9.5 میلیون بشکه و روسیه به عنوان بزرگترین تولیدکننده غیر اوپک با تولید روزانه 9 میلیون بشکه دو بازیگر اصلی اوپک پلاس بودند که در این سالها نقش مهمی در کنترل قیمت نفت در بازارهای جهانی داشتند.

با این همه عربستان به دلیل هزینه‌های اقتصادی بالا و پروژه های بلندپروازانه با مشکل تامین بودجه برای این طرح‌ها مواجه شده و نیاز دارد تا قیمت نفت به پائین تر از 85 بشکه در روز نرسد تا شاید بدین شکل هزینه ریخت و پاش‌های جاری را تامین کند. همزمان روسیه نیز به دلیل جنگ اوکراین و از دست دادن بازار اروپا حاضر نیست با کاهش تولید در خصوص مشتری‌های شرقی به ویژه هند و چین ریسک کرده و بازار را از دست بدهد.

در همین رابطه «بیزینس اینسایدر» در گزارشی در این خصوص با اشاره به مازاد 120 هزار بشکه ای صادرات نفت روسیه خارج از توافقات اوپک پلاس تاکید می‌کند که روسیه به دنبال به حداکثر رساندن درآمد و بالاترین میزان فروش است.

این اختلافات درحالی رخ می دهد که عربستان همانند کشورهای دیگر در منطقه به دنبال بهره برداری از اختلافات غرب با روسیه و چین است اما با گذشت زمان این بازی دشوارتر می‌شود و باید یک طرف را انتخاب کنند. تاریخ و وضعیت جاری کشورهای حاشیه خلیج فارس نشان می‌دهد که آنها در نهایت چاره‌ای جز همراهی با غربی‌ها ندارند و ناچار به پیروی از دستورالعمل‌ها تعیین شده از سوی واشنگتن و کشورهای غربی هستند، اگرچه مدعی به باور خود از استقلال عمل در سیاست خارجی کشورشان دم می‌زنند.