برترینها: وحیدرضا صادقپور، بلاگر مشهور ایرانی اینروزها در اینستاگرام پادشاهی میکند و یکی از سبکهای خاص و متفاوتی که او در تولید محتوای خود به کار میبرد، تقلید ادای خانمهاست. او با استفاده از روسری و حرکات خاص صورت، تلاش میکند تا رفتارهای خانمها را به نوعی شبیهسازی کند.
اما نکته قابل توجه در کار صادقپور این است که برخلاف بسیاری از نمونههای مشابه، او به جای تمسخر زنان، موفق شده مرزی دقیق بین تقلید طنزآمیز و تمسخر رفتارهای زنان حفظ کند. در حالی که این نوع محتوا طی سالهای اخیر در اینستاگرام فارسی بسیار پرتکرار بوده، معمولاً از سوی نخبگان و افرادی با سطح تحصیلات بالا مورد قبول نبوده است، چرا که آن را نوعی تمسخر رفتار زنانه میدانستند اما صادقپور کاری متفاوت انجام داده. او توانسته با رعایت این مرز و ایجاد لحظات طنزآمیز بدون توهین به زنان، محتوایی تولید کند که حتی مخالفان این سبک نیز نمیتوانند به راحتی آن را رد کنند. به همین دلیل، در فضای مجازی، ویدئوهای او با استقبال زیادی مواجه شدهاند.
صادقپور در محتواهای خود به سراغ سوژههای متعددی رفته. در این مطلب به سراغ دو ویدئو با موضوع منشیهای مطب و مادران دانشآموزان میرویم. در ابتدا با مرور چند کامنت درباره این دو ویدئو به سراغ تفسیر آنها میرویم:
بهار نوشت: اونجاش که لوس با دوستش حرف میزنه و با ادای منشیهای مطب میگه: "نخیر نوبت داشتی "دقیقا عین خود این فرم دختراست. دقیقا خودشونه.
الهام هم درباره ویدئوی مطب نوشته: من کلیپ مطبش رو دیدم یه لحظه حس کردم الان واقعا تو همچنین فضایی هستم. واقعا بینظیر بود.
درباره کلیپ مدرسه هم نظرات جالب بوده. مثلا نسیم نوشته: منی که میرم مدرسه و هر کسی انجوری حرف میزنه یاد شما میافتم و از خنده رودهبر میشم. باورتون نمیشه اما فمر میکنن دیوونه شدم.
نازنین هم نوشت: نمیدونم این صحبتهای مامانها رو از کجا میاری چون دقیقا همونی هست که داری میگی.
ویدئوی اول نشاندهنده تلاش صادقپور برای تقلید از رفتارهای خانمها در محیطهای روزمره است. او از روسری به عنوان یکی از نمادهای زنانه استفاده میکند و با حرکات خاص صورت و لحن صحبت، شبیهسازی رفتارهای زنانه را انجام میدهد. اما آنچه که این ویدئو را متمایز میکند، حذف کلیشههای مرسوم از رفتارهای زنان است. صادقپور در این ویدئو از عشوههای اغراقآمیز و حرکات کلیشهای که معمولاً برای تمسخر رفتارهای زنانه استفاده میشود، پرهیز کرده و به جای آن، بر جنبههای طنزآمیز و شیرین این رفتارها تمرکز کرده است.
در ویدئوی دوم، صادقپور به سراغ شبیهسازی نمک ریختنها و شوخیهای زنانه رفته است. او با تغییر در حالت صورت و نحوه گفتار، به نوعی موفق شده است که این شوخیها را به شکلی طنزآمیز بازنمایی کند، بدون اینکه به سوی تمسخر حرکت کند. یکی از نقاط قوت این ویدئو، توانایی صادقپور در ایجاد توازن بین طنز و احترام به رفتارهای اجتماعی است. او توانسته است لحظات خندهدار و بامزهای خلق کند که هم جذاب باشد و هم به نوعی از کلیشههای جنسیتی فاصله بگیرد.
صفحه تیویبان در توصیف یک نمونه ناموفق مینویسد: به عنوان مثال در بخش از برنامه "چارپایه"، کمدینها با ایفای نقش مادر شوهر، خواهر شوهر و عروس، نقش زنان را ایفا کردند و با توسل به کلیشههایی که درباره روابط آنها وجود دارد، سناریویی طراحی شد. در این موقعیت فرضی، عروس یک خانواده به مهمانی یکی از افراد فامیل میرود و با دیدن ظرفی در خانه میزبان، متوجه میشود خواهرشوهرش کادوی او را برای آنها هدیه برده است. در یک موقعیت دیگر مشکل عروس این بود که مادرشوهرش اجازه نمیداد او صندلی جلوی ماشین کنار همسرش بنشیند و یکی دیگر از موقعیتها نیز تنبل بودن یک عروس نشان داده شد.
هرچند که «چارپایه» میخواهد آموزنده باشد و در این نمایشها پیامهایی برای مخاطبان دارد، اما این نمایشهای کلیشهای و تقلید زنان توسط کمدینهای مرد، بامزه نیستند و هدف اصلی برنامه محقق نمیشود. در این شرایط عملکرد کمدینها نیز در برنامه موفق نیست. کمدینها ایده خاصی برای طنازی در نمایشها و چالشها ندارند. به عنوان مثال یوسف تیموری برای این که بامزه به نظر برسد، در نمایش مهمانی فامیل که پیشتر به آن اشاره کردیم، سراغ ایفای نقش یک خواهرشوهر چاق رفت و حالت صورتش را تغییر داد، اما نتیجه بامزه از آب درنیامد و حتی توهینآمیز بود.
کاری که وحیدرضا صادقپور در ویدئوهایش انجام داده، نشان از توانایی او در استفاده از طنز به عنوان ابزاری برای ایجاد محتوا بدون توهین به زنان دارد. همین امر باعث شده که محتوای او به عنوان نوعی "طنز محترم" شناخته شود و در فضای مجازی طرفداران زیادی پیدا کند.