نقشه مغز مگس: جهشی عظیم برای درک مغز انسان

«تابناک با تو» - پژوهشگران برای اولین بار توانسته‌اند موقعیت، شکل و ارتباطات هر کدام از ۱۳۰ هزار سلول مغزی و ۵۰ میلیون اتصالات مغزی مگس را شناسایی کنند. این تحلیل یکی از دقیق‌ترین نقشه‌های مغزی یک حیوان بالغ است که تاکنون انجام شده است و به درک بهتر نحوه کارکرد مغز انسان کمک شایانی می‌کند. محققان در این پژوهش بر روی مغز مگس تمرکز کرده‌اند، چرا که با وجود اندازه بسیار کوچک، این مغز می‌تواند عملکرد‌های پیچیده‌ای مانند حرکت، بینایی و حتی اجرای آواز‌های عاشقانه توسط نر‌های مگس را مدیریت کند.

سازوکار مغز و عملکرد پیچیده آن

دکتر «گِرِگوری جِفِرِس» از آزمایشگاه زیست‌شناسی مولکولی شورای پژوهش پزشکی انگلستان بیان می‌کند که ما هنوز به‌طور کامل نمی‌دانیم چگونه شبکه نورون‌ها در مغز انسان اطلاعات را پردازش می‌کند تا به ما اجازه دهد جهان اطرافمان را درک کنیم. نقشه جدید مغز مگس، موسوم به connectome (کانِکتوم) کلیدی است برای فهم چگونگی جریان سیگنال‌ها در مغز که به ما امکان می‌دهد اطلاعات پیچیده‌ای مانند شناخت چهره‌ها یا پردازش صدا را انجام دهیم.

این نقشه جدید ساختاری از مدار‌های مجزای مغز را آشکار می‌سازد که هر کدام وظیفه‌ای مشخص دارند. به عنوان مثال، مدار‌های مرتبط با حرکت در قسمت زیرین مغز قرار دارند و مدار‌های مربوط به پردازش بینایی در طرفین، زیرا دیدن به قدرت پردازش بسیار بیشتری نسبت به حرکت نیاز دارد.

چرا مغز مگس؟

با وجود اینکه مغز انسان حدود یک میلیون بار بزرگتر از مغز مگس است، این کانکتوم به دانشمندان کمک می‌کند تا روند فعالیت مغز را در موجودات پیچیده‌تری مانند موش و در نهایت انسان مطالعه کنند. دکتر «مالا مُرتی» از دانشگاه پرینستون معتقد است که این نقشه برای تحقیقات علوم اعصاب تحولی بزرگ خواهد بود و درک دقیق‌تری از نحوه عملکرد مغز سالم به دست می‌دهد. در آینده این نقشه می‌تواند به درک مشکلات مغزی در هنگام بروز اختلالات کمک کند.

چالش‌های پیش روی مطالعه مغز انسان

مغز انسان بسیار پیچیده‌تر از مغز مگس است و فناوری کنونی هنوز قادر به تحلیل کامل شبکه‌های مغزی آن نیست. با این حال، محققان امیدوارند که طی دهه‌های آینده، بتوانند نقشه کامل مغز انسان را نیز تهیه کنند. دکتر «فیلیپ شلِگِل» از پژوهشگران این پروژه اشاره می‌کند که این داده‌ها مانند نقشه‌ای گوگل برای مغز هستند: مسیر‌های ارتباطی بین نورون‌ها همانند خیابان‌ها و ساختمان‌ها هستند و باید مانند نقشه شهری، اطلاعات بیشتری نظیر اسامی خیابان‌ها، ساعات کاری مغازه‌ها و ... به این نقشه اضافه شود تا به طور کامل قابل استفاده باشد.

آینده تحقیق در علوم اعصاب

اکنون نقشه مغزی مگس برای تمام پژوهشگران در دسترس است و انتظار می‌رود که این یافته‌ها در سال‌های آینده موجی از کشفیات جدید در علوم اعصاب به وجود آورد. با بررسی مدار‌های مغزی مختلف و نحوه اتصال آنها، دانشمندان خواهند توانست عملکرد مغز در موجودات پیچیده‌تر مانند انسان را بهتر درک کنند. به طور کلی، این تحقیق نقطه شروعی برای درک عمیق‌تر سازوکار‌های پیچیده مغز انسان خواهد بود.

منبع: یک پزشک