آبسه مقعدی یک وضعیت دردناک است که در آن تجمعی از چرک در نزدیکی مقعد ایجاد میشود. با ما همراه باشید تا با همه چیز درباره کیست مقعدی آشنا شوید.
در این مقاله میخوانید:
علت ایجاد 90 درصد از این آبسهها انسداد و عفونت متعاقب با آن در غدد مقعدی است. البته ممکن است افراد به دلیل ضربه به ناحیه مقعد نیز به این بیماری مبتلا شوند. لیستی از علل آبسه مقعدی در مردان به شرح زیر است:
عفونتهای باکتریایی میتوانند از طریق انسداد غدد کوچک مقعدی یا ایجاد ترک و زخم در ناحیه مقعد وارد بافتهای اطراف آن شوند و آبسه مقعدی ایجاد کنند. این عفونتها معمولاً توسط باکتریهای رایج مانند اشریشیا کولای و استافیلوکوک ایجاد میشوند. سیستم ایمنی بدن نیز برای مقابله با عفونت، سلولهای التهابی را به محل میفرستد و در نتیجه، تجمع چرک در یک حفره باعث ایجاد آبسه مقعدی میشود.
فیستول مقعدی زمانی رخ میدهد که یک کانال غیرطبیعی بین کانال مقعد و پوست اطراف آن شکل بگیرد. این فیستولها معمولاً به دلیل عفونتها یا آبسههای قبلی ایجاد میشوند. وقتی یک فیستول به طور کامل تخلیه نمیشود یا باز میماند، عفونت مجدداً فعال میشود و باکتریها به بافتهای اطراف مقعد نفوذ کرده و یک آبسه جدید تشکیل میدهند.
التهابهای رودهای مانند بیماری کرون و کولیت اولسروز میتوانند با تضعیف دیواره روده و ایجاد زخمهای مزمن در ناحیه مقعد آبسه ایجاد کنند. در واقع، این التهابها باعث تخریب بافتهای مقعد و روده شده و محیط مناسبی را برای ورود و تکثیر باکتریها فراهم میکنند.
بیشتر بخوانید: روش های موثر برای درمان خارش مقعد
به طور کلی، این بیماری در مردان بیشتر از زنان رخ میدهد و معمولاً بین 20 تا 60 سالگی اتفاق میافتد که میانگین سنی آن 40 سالگی است. عوامل تشدید کننده آبسه مقعدی در مردان شامل موارد زیر میشود:
اولین عاملی که باعث میشود به وجود این بیماری شک کنید و برای تشخیص آن پیش پزشک بروید، مشاهده علائم است. به همین دلیل، آشنایی با علائم کیست مقعدی باید جدی گرفته شود. رایجترین علائم این بیماری عبارتند از:
درد شدید در ناحیه مقعد یکی از علائم اصلی این بیماری در مردان است که معمولاً به صورت ناگهانی و مداوم احساس میشود. این درد به دلیل تجمع چرک و التهاب در بافتهای اطراف مقعد ایجاد شده و با نشستن، حرکت کردن یا دفع مدفوع تشدید میگردد.
تورم و قرمزی در ناحیه مقعد از علائم بارز آبسه است که تجمع چرک و التهاب در بافتهای اطراف مقعد را نشان میدهد. این تورم معمولاً به شکل یک توده دردناک و سفت ظاهر شده و پوست ناحیه را گرم و حساس به لمس میکند. قرمزی نیز نشان دهنده جریان خون اضافی است که باید کار مقابله با عفونت را انجام دهد.
کیست مقعدی با ترشح چرک نیز همراه است که معمولاً پس از تجمع چرک در آبسه و باز شدن یا تخلیه آن رخ میدهد. این ترشحات ممکن است به صورت خودبهخودی یا به دنبال فشار به ناحیه آبسه ایجاد شوند و معمولاً دارای بوی نامطبوع و رنگ زرد یا سبز هستند.
تب و خستگی از علائم سیستمیک آبسه است که گسترش عفونت به بدن و واکنش سیستم ایمنی را نشان میدهد. تب معمولاً در مراحل پیشرفتهتر آبسه اتفاق میافتد و با احساس ضعف، خستگی و بدندرد همراه است که در صورت مشاهده آنها باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
مشکل در دفع به دلیل درد شدید و تورم در ناحیه مقعد رخ میدهد. تجمع چرک و التهاب بافتهای اطراف مقعد میتواند فشار و ناراحتی زیادی در هنگام دفع مدفوع ایجاد کند و باعث شود که فرد احساس درد، سوزش یا انسداد داشته باشد.
بیشتر بخوانید: ورم مقعد، علل، تشخیص و درمان
درمان آبسه مقعدی شامل چندین روش مختلف است که به شدت و مرحله عفونت بستگی دارد:
مهمترین روش درمان آبسه، تخلیه آن توسط پزشک است. این کار معمولاً تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی انجام میشود و شامل باز کردن آبسه و تخلیه چرک تجمع یافته است. این روش به کاهش درد و جلوگیری از گسترش عفونت کمک میکند.
در برخی موارد، مخصوصاً زمانی که عفونت گسترش یافته یا سیستم ایمنی فرد ضعیف است، آنتیبیوتیک تجویز میشود. با این حال، آنتیبیوتیکها به تنهایی معمولاً برای درمان کامل آبسه کافی نیستند و باید همراه با تخلیه چرک انجام شوند.
پس از تخلیه آبسه، مراقبتهای خانگی مانند نشستن در وان آب گرم، حفظ بهداشت ناحیه مقعد و استفاده از مسکنهای تجویزی یا بدون نسخه نیز میتواند به تسریع بهبود و کاهش درد کمک کند.
یکی از عوارض آبسه، تشکیل فیستول است. در نتیجه، برای پیشگیری از آن، مراقبت دقیق پس از تخلیه آبسه و پیگیری منظم با پزشک را نباید پشت گوش انداخت. در برخی از موارد، جراحیهای تکمیلی نیز ممکن است برای بستن کانال فیستول لازم شوند.
همیشه گفتیم پیشگیری بهتر از درمان است و این در مورد کیست مقعدی نیز صدق میکند. از این رو، راههای پیشگیری از آبسه عبارتند از:
حفظ بهداشت ناحیه مقعد اهمیت بالایی دارد. شستن این ناحیه با آب گرم و صابون ملایم پس از هر بار دفع و خشک کردن آن به آرامی میتواند از عفونتهای باکتریایی و التهاب جلوگیری کند. علاوه بر این، استفاده از پوشاک تمیز برای کاهش رطوبت و پیشگیری از رشد باکتریها توصیه میشود.
یبوست مزمن میتواند فشار بر ناحیه مقعد را افزایش دهد و خطر بروز ترک و زخمها را بالا ببرد. پس برای پیشگیری از یبوست به رژیم غذایی خود فیبر کافی اضافه کنید و آب فراوان بنوشید.
درمان به موقع بیماریهای التهابی روده، دیابت و سایر بیماریهایی که میتوانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند، خطر بروز آبسه را کاهش میدهد و سلامت کلی بدن را بهبود میبخشد.
بیشتر بخوانید: بیماری فیستول
آبسه مقعدی میتواند عوارض متعددی ایجاد کند، اما خوشبختانه قابل درمان هستند. فقط کافی است هر زمان که متوجه مشکلات مقعدی شدید، برای درمان و جلوگیری از بدتر شدن آنها با پزشک تماس بگیرید.
آبسه به طور مستقیم باعث ایجاد سرطان نمیشود، اما عفونتهای مزمن و التهابهای مکرر ممکن است به تغییرات سلولی و تشکیل تومورهای بدخیم منجر شوند.
بله، عفونتهای مقاربتی مانند سیفلیس و هرپس میتوانند به التهاب و عفونت در ناحیه مقعد منجر شوند و خطر بروز آبسه را افزایش دهند.
بله، افراد با وزن بالا به دلیل افزایش فشار بر ناحیه مقعد و احتمال وجود چین و چروکهای پوستی، بیشتر در معرض خطر بروز آبسه هستند.