ارتفاع رحم در بارداری

ارتفاع رحم در بارداری، فاصله بین بالای رحم و استخوان شرمگاهی است که پزشک  از آن برای اندازه‌گیری رشد جنین استفاده می‌کند. ارتفاع رحم از حدود هفته 20 بارداری اندازه‌گیری می‌شود. 

در این مقاله می‌خوانید: 

• ارتفاع رحم در بارداری چیست؟
• چه زمانی پزشک ارتفاع رحم را اندازه می گیرد؟
• ارتفاع رحم در بارداری چگونه اندازه گیری می شود؟
• اندازه گیری ارتفاع رحم در بارداری چقدر دقیق است؟
• ارتفاع رحم در بارداری، هر هفته چقدر باید باشد؟
• آیا ارتفاع رحم در بارداری نشان دهنده سایز نوزاد است؟
• آیا ارتفاع رحم در بارداری می تواند تاریح زایمان را پیش بینی کند؟
• اگر ارتفاع رحم در بارداری کم باشد به چه معناست؟
• اگر اندازه ارتفاع رحم بیشتر باشد به چه معناست؟
• ارتفاع رحم طبیعی بعد از زایمان چقدر است؟
• خلاصه

ارتفاع رحم در بارداری چیست؟

ارتفاع رحم که از آن با عنوان «فوندال در بارداری» نیز نام می‌برند، فاصله بین استخوان شرمگاهی و بالای رحم در دوران بارداری است. اندازه‌گیری ارتفاع رحم در بارداری به پزشک کمک می‌کند تا رشد جنین را ارزیابی کند. همچنین می‌تواند به تعیین سن حاملگی و موقعیت جنین در رحم کمک کند. بعد از حدود هفته بیستم بارداری، ارتفاع رحم بر حسب سانتی‌متر باید نزدیک به سن حاملگی باشد. مثلا اگر در هفته 24 بارداری هستید، اندازه ارتفاع رحم در بارداری باید حدود 24 سانتی‌متر باشد.

چه زمانی پزشک ارتفاع رحم را اندازه می گیرد؟

پزشک از حدود 20 هفته بارداری، در هر ویزیت ارتفاع رحم را اندازه‌گیری می‌کند. هفته بیستم بارداری، زمانی است که ارتفاع رحم و سن حاملگی با یکدیگر مطابق می‌شوند.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره هموگلوبین نرمال در بارداری

ارتفاع رحم در بارداری چگونه اندازه گیری می شود؟

پزشک با تعیین محل ««سمفیز پوبیس» و «فوندوس« ارتفاع رحم را اندازه می‌گیرد. سمفیز پوبیس، یک مفصل غضروفی است که بین استخوان‌های شرمگاهی قرار دارد. فوندوس نیز قسمت بالایی رحم است. پزشک با فشار دست، فوندوس را پیدا می‌کند.

شما باید روی تخت معاینه دراز بکشید. سپس، پزشک از یک نوار کاغذی یا پلاستیکی استفاده می‌کند و از بالای سمفیز پوبیس (استخوان شرمگاهی) تا رحم (فندوس) را اندازه می‌گیرد. فاصله بین این دو نقطه، ارتفاع رحم در بارداری است. در هفته بیستم، فوندوس (رحم) در ناحیه ناف قرار دارد و این هفته تقریبا زمانی است که ارتفاع رحم و هفته بارداری شما شروع به مطابقت با یکدیگر می‌کنند.

در حدود 36 هفتگی، فوندوس به جناغ یا استخوان سینه می‌رسد (بالاترین نقطه خود). بعد از هفته ۳۶، ارتفاع رحم در بارداری کاهش می‌یابد که به دلیل آماده شدن جنین برای به دنیا آمدن است. 

بیشتر بخوانید: داروی ضد حساسیت مجاز در بارداری، کدام ها هستند؟

اندازه گیری ارتفاع رحم در بارداری چقدر دقیق است؟

ارتفاع رحم در بارداری، یکی از ساده‌ترین و کم‌تهاجمی‌ترین ابزار برای ردیابی رشد جنین است. اگر اندازه ارتفاع رحم، نگران‌کننده باشد، پزشک برایتان سونوگرافی تجویز می‌کند. سونوگرافی در پیش‌بینی اندازه جنین دقیق‌تر است، اما در دوران بارداری فقط دو بار توصیه می‌شود، مگر اینکه از نظر پزشکی ضروری باشد.

وقتی صحبت از تخمین سایز جنین در رحم به میان می‌آید، هیچ چیز ۱۰۰درصد دقیق نیست. معمولا اندازه جنین یک یا دو سانتی‌متر کمتر است. اگر دلیلی برای نگرانی وجود داشته باشد، پزشک آزمایشات بیشتری را تجویز خواهد کرد. 

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان

ارتفاع رحم در بارداری، هر هفته چقدر باید باشد؟

ارتفاع رحم در بارداری بر حسب سانتی‌متر باید نزدیک به هفته‌هایی باشد که در آن قرار دارید، البته به اضافه یا منهای 2 سانتی‌متر. با این حال، این محاسبه فقط از حدود هفته 20 تا 36 است. قبل از هفته 20 بارداری، رحم شما به اندازه کافی بالا نیست. پس از هفته 36 بارداری نیز رحم شروع به پایین آمدن می‌کند که به دلیل آماده شدن جنین برای برای به دنیا آمدن و افتادن به داخل لگن است. اگر این افت اتفاق نیفتد، ممکن است جنین، بریچ باشد. مثلا اگر شما در هفته 32 بارداری هستید، قد 30 تا 34 سانتی‌متری رحم، اندازه قابل قبولی است.

بیشتر بخوانید: هفته بیستم بارداری

آیا ارتفاع رحم در بارداری نشان دهنده سایز نوزاد است؟

بله. علاوه بر اندازه‌گیری ارتفاع رحم، پزشک شکم شما را لمس می‌کند تا از اندازه و موقعیت جنین در رحم مطلع شود. این نکته را به یاد داشته باشید که ارتفاع رحم فقط یک تخمین است. 

آیا ارتفاع رحم در بارداری می تواند تاریح زایمان را پیش بینی کند؟

پزشکان از ارتفاع رحم در بارداری برای اندازه‌گیری تاریخ زایمان استفاده نمی‌کنند. ارتفاع رحم برای ردیابی رشد جنین است. بهترین راه برای تعیین تاریخ زایمان، شمارش 40 هفته (280 روز) از اولین روز آخرین قاعدگی است و پزشکان اغلب از سونوگرافی سه ماهه اول برای کمک به تعیین سن بارداری و تاریخ زایمان استفاده می‌کنند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با مراکز سونوگرافی

اگر ارتفاع رحم در بارداری کم باشد به چه معناست؟

برخی از دلایلی که باعث می‌شود جنین نسبت به سن حاملگی، کوچک باشد عبارتند از:

• شما ریز‌اندام هستید یا عضلات شکمی قوی دارید.
• مایع آمنیوتیک کافی نیست.
• جنین قبلا به داخل لگن افتاده است.
• محدودیت رشد جنین.

اگر پزشک در مورد اندازه جنین نگران باشد، ممکن است سونوگرافی یا آزمایش‌های بیشتری را برای بررسی دقیق‌تر تجویز کند.

بیشتر بخوانید: حالت تهوع بارداری و جنسیت جنین

اگر اندازه ارتفاع رحم بیشتر باشد به چه معناست؟

برخی از دلایلی که ممکن است جنین نسبت به سن حاملگی جلوتر یا بزرگ‌تر باشد عبارتند از:

• تاریخ لقاح اشتباه است.
• فیبروم رحمی دارید.
• شاخص توده بدنی شما بالای 25 است. (اضافه‌وزن دارید، یا چاقی هستید)
• دوقلو یا سه قلو باردارید.
• مایع آمنیوتیک اضافی دارید.
• جنین در وضعیت بریچ قرار دارد.
• جنین ماکروزومی جنینی دارد که می‌تواند ناشی از دیابت باشد.
• گاهی اوقات هم هیچ دلیلی وجود ندارد و جنین فقط بزرگ‌تر از سایر جنین‌های هم‌سن است. 

ارتفاع رحم طبیعی بعد از زایمان چقدر است؟

رحم شما پس از حدود شش هفته پس از زایمان به اندازه قبل از بارداری خود باز می‌گردد. حدود یک ساعت پس از زایمان، فوندوس (رحم) باید در اطراف ناف شما باشد (جایی که در هفته 20 بود). پس از آن، باید به طور پیوسته هر 24 ساعت یک سانتی‌متر کاهش یابد. در حدود یک هفته پس از زایمان، رحم باید در استخوان شرمگاهی (جایی که در هفته 12 بود) قرار بگیرد. 

خلاصه

اندازه گیری ارتفاع رحم در بارداری، یکی از راه‌هایی است که پزشک از طریق آن مطمئن می‌شود رشد جنین در مسیر درستی قرار گرفته است. اگر به شما گفته شد که رشد جنین کمتر یا بیشتر از برنامه است، نگران نباشید. در این صورت، معمولا باید سونوگرافی‌ها یا آزمایشات بیشتری انجم بدهید و به احتمال زیاد جنین به طور کامل رشد می‌کند. اگر در مورد اندازه ارتفاع رحم در بارداری، نگرانید با پزشک خود مشورت کنید. اگر مشکلی وجود داشته باشد، پزشک راهنمایی‌های لازم را انجام می‌دهد.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.