علل ، علایم و درمان خستگی در کودکان

خستگی مداوم در کودکان موجب بروز عواقبی در آینده می شود

خستگی در کودکان و عواقب آن در آینده

کودکان سرشاراز انرژی هستند و با این انرژی و هیجانی که دارند می توانند ساعت ها بدون خستگی بازی کنند. بسیار کم پیش می آید که کودکان از خستگی شکایت کنند که دلیل آن ممکن است کم خوابی، بیش فعالی و یا حتی فرار از تکالیف معین باشد. اما اگر کودکتان مدام احساس خستگی می کند و در بیدار ماندن برای مدرسه دچار مشکل می شود، به حالت لتارژی (حالت گیجی و خواب آلودگی) دچار شده است.

یافتن دلیل اصلی لتارژی بسیار مهم است زیرا ممکن است هشدار دهنده ی بیماری های جدی در کودکان باشد. بیماری هایی مانند چاقی، مننژیت، تب و ... باعث بروز لتارژی در کودکان می شوند. اگر برای درمان لتارژی اقدام نشود ممکن است در آینده مشکلات بزرگتری مانند اختلال های مغزی را به وجود بیاورد.

علائم خستگی در نوزادان

معمولا در نوزادانی که تازه متولد شده اند، بعد از گذشت 1 یا 1.5 ساعت بعد از بیداری خسته می شوند و احتیاج به خواب دارند. علائم زیر در کودکان نشان دهنده ی خستگی در آن ها است :

• گوش هایش را می کشد.

• خمیازه می کشد.

• با دستانش چشمهایش را لمس می کند.

• دست هایش را مشت می کند.

• زیاد پلک می زند یا به حالت لوچی چشمانش را به داخل منحرف می کند یا به جایی خیره می شود.

• اخم می کند و یا پریشان به نظر می رسد.

• بدنش را به عقب قوس می دهد.

• انگشت هایش را می مکد زیرا به دنبال راهی برای خوابیدن است.

کودکان در اوایل نوزادی 70 درصد وقت خود را می خوابند

خستگی در ماه های دیگر تولد کودک

3 تا 6 ماهگی : در این ماه ها نوزاد هر یک و نیم تا سه ساعت به خواب نیاز دارد.

6 تا 12 ماهگی : به طور معمول در این سن نوزاد در هر دو تا سه ساعت خسته می شود و به خواب نیاز دارد.

12 تا 18 ماهگی : در این سن اگر کودک خواب صبحگاهی یا بعد از ظهر را نداشته باشد به شدت احساس خستگی می کند.

علائم خستگی کودکان بین 3 تا 18 ماهگی

• بی قرار به نظر می رسند.

• مدام نیاز به جلب توجه شما دارند

• مدام به شما می چسبند.

• از غذا ایراد می گیرند و نمی خورند.

• غر می زنند و یا گریه می کنند.

• از بازی با اسباب بازی خسته می شوند.

• عصبانیت

• درد مفاصل و عضلات

• تورم غدد لنفاوی در منطقه گردن

• کودک از یبوست رنج می برد، زیرا روده ها در اثر لتارژی غیر فعال و یا کند می شوند.

• بی تفاوت بودن او به محیط اطراف

دلایل خستگی در کودکان

هر مسئله استرس‌ زا به ‌خصوص اگر بر روی اشتها و خواب کودک تأثیر بگذارد، می ‌تواند تا مدتی ایجاد ضعف و بی‌حالی کند. 

1.عفونت ‌ها، ضربه ها و جراحی نیز چون قوای جسمی را به تحلیل می‌ برند، ممکن است مدت قابل‌ توجهی ایجاد ضعفو و خستگی در کودکان کند. 

2.رژیم‌های سخت غذائی که در این روز ها به ‌خصوص در نوجوانان و جوانان مورد توجه قرار گرفته، اگر بدون برنامه و محاسبه کالری و ویتامین ‌ها و املاح لازم باشد، می‌تواند منجر به ضعف شدید بدنی و ایجاد خستگی در کودکان شود. همچنین مصرف غذاهایی که فاقد کالری هستند یا خوراکی های ترش مزه بی خاصیت، می تواند این احساس را در کودکان ایجاد و یا تشدید کند.

3.اگر پدر و مادر در خانواده همیشه از خستگی و بی‌ حوصلگی شاکی باشند، کودکان آن خانواده نیز با این گونه برخورد آشنا می شوند و به سرعت و با هر گونه تحریک فیزیکی از خستگی شکایت خواهند کرد. از طرف دیگر، چنانچه زندگی پدر و مادر و کودک کاملاً بی ‌تحرک و ورزش نا کافی باشد مدام احساس ضعف در کودک به وجود می آید.

4.شایع ترین دلیل برای ایجاد خستگی در کودکان نداشتن خواب کافی و یا به موقع است که در طولانی مدت منجر به بیماری لتارژی می شود. اما اگر با وجود خواب کافی، ضعف و خستگی در کودک باقی بماند، نشان دهنده اختلال در سلامت کودک است. در این صورت باید هر چه زود تر با پیدا کردن علت اصلی این مشکل، روش درمانی مناسبی انتخاب کرد.

شایع ترین دلیل خستگی کودکان نداشتن خواب کافی است

5.افسردگی. در کودکان احساس افسردگی یا اضطراب می تواند منجر به احساس خستگی و احساس عدم داشتن انرژی که در اصل عدم داشتن انگیزه است بشود.

6.کم خونی. اگر کودک دچار کم خونی شده باشد به دلیل انتقال ناقص گاز های تنفسی در بدن، باعث احساس خستگی و خواب آلودگی در کودکان شود.

7.تغذیه نامناسب. در این مورد از آن جایی که املاح، ویتامین ها و مواد مورد نیاز در دسترس بدن قرار نمی گیرند، منجر به ضعف شدید در بدن می شود و احساس خستگی در کودک می کند.

8.کم کاری تیروئید در افراد، چه کودکان و چه در بزرگسالان منجر به کاهش انرژی و کم شدن سوخت و ساز بدن می شود.

9.کم تحرکی. خود کم تحرکی باعث احساس خستگی و در نتیجه کم تحرکی می شود این حالت به صورت چرخه ای در تمام مدت همراه کودک خواهد بود.

درمان خستگی در کودکان

در ابتدای این مقاله با دلایل و علائم خستگی در کودکان آشنا شدید. اکنون می خواهیم روش هایی برای درمان خستگی کودک دلبندتان به شما معرفی کنیم.

افسردگی یا اضطراب یکی از دلایل خستگی مداوم در کودکان است

• غذا را به خصوص در وعده ی ناهار محدود کنید.

تحقیقات نشان داده اند که کسانی که در وعده ناهار مقدار زیادی انرژی دریافت می کنند دچار خستگی و بی حالی در بعداز ظهر می شوند. دلیل این اتفاق می تواند افزایش ناگهانی قند و در دنباله ی آن کاهش دوباره قند باشد.

• مصرف آب زیاد

70 درصد بدن از آب تشکیل شده، همچنین آب اصلی ترین جزء خون است که وظیفه ی حمل مواد مغذی به سلول‌ها و خروج مواد زائد را دارد. همچنین کم شدن حجم آب در بدن باعث غلیظ تر شدن خون می شود و این یکی از دلایل خستگی در کودکان است. همچنین آب برای شادابی پوست و بدن بسیار ضروری است.

• روال عادی خواب

همانطور که گفته شد یکی از رایج ترین دلایل برای خستگی در کودکان خواب ناکافی و یا بد موقع است. شما باید مطمئن شوید که کودکتان حداقل روزی 8 ساعت خواب مفید و شبانه را داشته باشد. هرگز اجازه ندهید که کودکتان تا دیر وقت بیدر بماند زیرا دیگر خواب مفید نخواهد داشت. برای اینکه کودک بتواند به راحتی بخوابد باید تا دو ساعت قبل از خواب وعده ی سنگینی مصرف نکند.

• تغییر دارو 

در بعضی از اختلالات خواب مانند نارکولپسی، پزشک داروهای حاوی مهار کننده ‌های سروتونین را تجویز می‌کند تا کودک در طول روز دچار خستگی و خواب آلودگی نشود.

• ورزش کردن و قرار گرفتن در معرض آفتاب

در صورتی که کودک شما از حالت کم تحرکی خارج شود روزانه دقایقی را به ورزش کردن اختصاص دهد این امر موجب می شود تا او از آثار کم تحرکی به دور باشد. همچنین در معرض آفتاب قرار گرفتن نیز از آن جایی که نیاز بدن به ویتامین D  و دیگر واجبات را بر طرف می کند به شادابی فرزندتان کمک می کند.

• دریافت ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن

در صورتی که بدن نیازهای خود به مواد معدنی را دریافت نکند، به تدریج ضعیف شده و دلیلی برای خستگی می شود. یکی از مهم ترین ویتامین هایی که در این زمینه می تواند به شادابی کودک کمک کند دریافت مقادیر کافی از ویتامین ب 1 است. اگر بدن کودک به ویتامین ب 1 نیاز داشته باشد بعد از اولین بار که از این ویتامین استفاده کرد شما شاهد نتایج باور نکردنی آن در رفع احساس خستگی فرزندتان خواهید بود. 

 گردآوری : بخش کودکان بیتوته