بیماری پارکینسون چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟

بیماری پارکینسون (Parkinson’s Disease) به اختصار (PD) نوعی اختلال عصبی است که در درجه اول بر سیستم عصبی مرکزی، به ویژه بخشی از مغز که مسئول کنترل حرکت است، تاثیر می‌گذارد. این بیماری حالت پیشرونده دارد؛ یعنی با گذشت زمان بدتر خواهد شد. پارکینسون باعث می‌شود تا بیمار حرکات ناخواسته مانند لرزش دست داشته باشد. همچنین روی تعادل و هماهنگی اندام‌های بدن نیز تاثیر می‌گذارد. راهی برای درمان قطعی بیماری پارکینسون وجود ندارد. پزشکان متخصص با استفاده از تکنیک‌های مختلف سعی می‌کنند روند رشد بیماری را کُندتر کنند. شما در این مقاله مطالبی راجع به علت بیماری، علائم، راه‌های درمان، عاقبت و طول عمر بیماران پارکینسون را می‌خوانید.

علت بیماری پارکینسون چیست؟

پزشکان بر این باور هستند که مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی و محیطی منجر به بروز این بیماری می‌شود. ویژگی اصلی بیماری پارکینسون از بین رفتن تدریجی نورون‌های دوپامینرژیک (dopaminergic neurons) در بخشی از مغز به نام جسم سیاه (substantia nigra) است. نورون‌های دوپامینرژیک نوعی سلول‌های عصبی هستند که در مغز و سیستم عصبی مرکزی وجود دارند و ماده‌ای به نام دوپامین (Dopamine) را تولید می‌کنند. دوپامین نیز یک انتقال‌دهنده عصبی است که نقش مهمی در تنظیم حرکت، خلق و خو و سایر عملکردهای بدن دارد. با نابودی این نورون‌ها، توانایی مغز برای تولید و تنظیم دوپامین کاهش می‌یابد و علائم بیماری پارکینسون بروز پیدا می‌کنند.

علائم پارکینسون در زنان و مردان چیست؟

از مهم‌ترین علائم بیماری پارکینسون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لرزش یا رعشه (Tremor) در اندام‌های بدن به ویژه در دست و انگشتان.
• عدم هماهنگی و تعادل: این مشکل شما را در معرض سقوط‌ جدی قرار می‌دهد که می‌تواند منجر به شکستگی‌های استخوانی شود. در چنین شرایطی علاوه‌بر پزشک متخصص مغز و اعصاب به کمک دکتر ارتوپد تهران نیز نیاز دارید.
• سفتی ماهیچه: این مشکل ممکن است در هر قسمتی از بدن‌تان ایجاد شود. سفتی عضلات دردناک است و دامنه حرکتی شما را محدود می‌کند.
• کُندی حرکت (برادی کینزی، bradykinesia): این عارضه سبب می‌شود تا شما کارهای بسیار ساده را سخت و خیلی آهسته انجام دهید. برای مثال ممکن است هنگام راه رفتن کف پای خود را روی زمین بکشید یا بلند شدن از روی صندلی برای شما کار دشواری باشد.
• مشکل در صحبت کردن
• کاهش حرکات ناخودآگاه بدن مانند پلک زدن

این بیماری هر کسی را می‌تواند تهدید کند، اما به نظر می‌رسد مردان بیش از زنان به آن مبتلا می‌شوند. بیشتر افراد پس از ۶۰ سالگی با این بیماری درگیر می‌شوند. درصد کمی نیز قبل از ۵۰ سالگی با آن مواجه می‌شوند. فاکتورهایی مانند افزایش سن، عوامل محیطی (مانند آسیب به سر یا آفت‌کش‌ها) و وراثت ریسک بروز این بیماری را افزایش می‌دهند.

درمان بیماری پارکینسون چیست؟

هدف از درمان بیماری پارکینسون مدیریت علائم آن، بهبود کیفیت زندگی و کاهش سرعت پیشرفت بیماری است. بهترین دکتر مغز و اعصاب تهران برنامه‌های درمانی را با توجه به نیازهای شخصی شما تجویز می‌کند. برنامه درمانی رویکردهای مختلفی دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

داروها

لوودوپا (Levodopa) موثرترین دارو برای مدیریت علائم حرکتی بیماری پارکینسون است. این دارو در مغز به دوپامین تبدیل می‌شود و کمبود آن را جبران می‌کند. پزشک متخصص اغلب این دارو را با داروی دیگری به نام کاربیدوپا (Sinemet) تجویز می‌کند تا میزان اثربخشی آن را افزایش دهد و درعین حال عوارض جانبی آن کمتر شود.

فیزیوتراپی (Physiotherapy)

فیزیوتراپی به بهبود تحرک، تعادل و عملکرد کلی بدن کمک می‌کند. فیزیوتراپیست تکنیک‌های مختلفی را برای کمک به بیماران پیشنهاد می‌کنند. از جمله:

• تمرینات تقویتی: این تمرینات می‌توانند به بهبود توانایی حرکتی و کاهش سختی عضلات کمک کنند.
• تمرین‌های تعادلی: این تکنیک به تقویت تعادل و پیشگیری از سقوط به شما کمک خواهند کرد.
• حرکات آرام‌سازی بدن: این حرکات به کاهش سفتی و استرس عضلات کمک می‌کنند. آن‌ها ممکن است باعث تسکین درد و رفع احساسات ناخوشایندی شوند که به دلیل بیماری پارکینسون بروز پیدا می‌کنند.

این نوع درمان به بهبود کیفیت زندگی، مهارت‌های حرکتی و کاهش علائم مرتبط با پارکینسون کمک می‌کنند.

کاردرمانی (Occupational Therapy)

کاردرمانی (OT) یک رویکرد ارزشمند در درمان بیماری پارکینسون است. شیوه‌های کار درمانی برای درمان بیماری پارکینسون معمولا شامل موارد زیر است:

آموزش عملکردی

کاردرمانگران آموزش و استراتژی‌هایی را به شما رائه می‌دهند تا بتوانید فعالیت‌های ضروری و زندگی روزمره خود را مستقل‌تر انجام دهید. این فعالیت‌ها شامل وظایفی مانند لباس پوشیدن، نظافت، حمام کردن و تهیه غذا می‌شود. تکنیک‌ها ممکن است شامل استفاده از تجهیزات تطبیقی، اصلاح محیط یا آموزش روش‌های جایگزین برای انجام وظایف باشد.

توانبخشی شناختی

برخی افراد مبتلا به بیماری پارکینسون تغییرات شناختی از جمله مشکلات حافظه را تجربه می‌کنند. متخصص کاردرمانگر از تکنیک‌های توانبخشی شناختی برای مقابله با این چالش‌ها و بهبود عملکرد شناختی استفاده می‌کند.

ارزیابی ایمنی خانه

کاردرمانگران محیط خانه را برای شناسایی خطرات احتمالی ارزیابی می‌کنند و تغییراتی را برای افزایش ایمنی و دسترسی به شما توصیه خواهند کرد. این توصیه‌ها ممکن است شامل نصب نرده و یا حذف موانعی باشند که خطر زمین خوردن را افزایش می‌دهند.

گفتار و بلع درمانی

بیماری پارکینسون می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات گفتاری و بلع در شما شود. کاردرمانگران با آسیب شناسان گفتار زبان همکاری می‌کنند تا تمرینات و تکنیک‌هایی را برای بهبود ارتباطات کلامی و مشکلات بلع به شما ارائه دهند.

عاقبت بیماری پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون یک وضعیت پیشرونده است، شما می‌توانید با درمان مناسب به بهبود زندگی خود کمک کنید. عاقبت بیماری پارکینسون (PD) از فردی به فرد دیگر متفاوت است. فاکتورهای مهمی مانند سن، شدت علائم، اثربخشی درمان و سلامت عمومی شما در این زمینه نقش مهمی دارند.

طول عمر بیماران پارکینسون چقدر است؟

وقت می‌فهمیم پارکینسون چیست ناخودآگاه به این موضوع فکر می‌کنیم که تا چه زمانی می‌توانیم با آن مبارزه کنیم. واقعیت این است که فاکتورهای مهمی بر میزان امید به زندگی این افراد تاثیر دارند مانند سن، شدت بیماری و عوارض، نوع و کیفیت خدمات درمانی و سلامت عمومی. اگر بتوانید مجموعه این عوامل را کنترل کنید پارکینسون را مهار خواهید کرد. ارتباط نزدیک با پزشکان متخصص مانند پزشکان مغز و اعصاب به شما در این زمینه کمک می‌کند. برای این منظور می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین پزشکی استفاده کنید.