زایمان های قبل ۳۷ هفته را زایمان های زودرس می گویند که ممکن است برای کودک نارس بسیار مشکل ساز باشد. ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم نکات مهم پیرامون پیشگیری از زایمان زود هنگام و این که چگونه از بروز زایمان زودرس جلوگیری کنیم ؟ را به اشتراک بگذاریم.
چرا برخی بانوان در دوران حاملگی شان دچار زایمان زودرس می شوند علائم زایمان زودرس چگونه اند
نشانه های بروز زایمان زودتر از موعد به چه صورت می باشند این عارضه چه خطراتی برای مادر و جنین
به همراه دارد نوزاد نارس چه مراقبت هایی نیاز دارد توصیه های متخصصین زنان برای پیشگیری از بروز زایمان زودرس
چیست؟
چگونه از بروز زایمان زودرس جلوگیری کنیم
تولد نوزادان زود تر از موعد طبیعی یکی از مهم ترین دغدغه ها و نگرانی های زوج ها به
ویژه مادران جوانی است که در انتظار تولد فرزندشان به سر می برند و این تولد زودهنگام نوزاد و تکامل
نیافتن اندام های او از جمله مهم ترین عوامل بروز این نگرانی است زیرا مقاومت و ایمنی بدن نوزاد را
در برابر بیماری ها و عفونت های احتمالی به حداقل می رساند و در شرایطی خاص خطر مرگ را نیز
برای نوزاد به همراه دارد.
بر اساس مطالعات درصدی از نوزادان به جای تولد در زمان طبیعی، قبل از موعد طبیعی متولد می شوند.این نوزادان
که در گروه نوزادان نارس قرار می گیرند در مقایسه با نوزادان دیگر در هفته اول تولد ۶ برابر و
در سال اول تولدشان ۳ برابر نوزادان معمولی با خطر آسیب پذیری و مرگ روبه رو هستند.احتمال ابتلا به مشکلات
و اختلال های تنفسی در این نوزادان زیاد است.تنظیم دمای بدن نوزادان نارس در مقایسه با نوزادان طبیعی سخت تر
است و این گروه ممکن است در روند رشد مغزی شان با مشکل روبه رو شوند.از این رو زایمان زودرس
می تواند عوارض متعدد و نگران کننده ای برای والدین نوزاد به همراه داشته باشد.
تولد زودرس در سه چهارم موارد مرگ و میر نوزادان و نیمی از موارد اختلالات نورولوژیک در کودکان مقصر است.خطر
مشکلات مرتبط با تکامل دستگاه عصبی و بیماری های ناتوان کننده در کودکان با سابقه تولد زودرس به مراتب بیشتر
از سایرین است.
سن بارداری به طور معکوس با خطر مرگ و میر نوزادان در ارتباط است.مرگ و میر نوزادان به میزان قابل
توجهی در نوزادانی که پیش از هفته ۳۲ بارداری متولد شده اند بالاتر است.متاسفانه با وجود پیشرفت های اخیر در
مراقبت های مامایی و نوزادی، شیوع تولدهای زودرس رو به افزایش است.طی دو دهه گذشته شمار تولدهای زودرس ۲۰درصد افزایش
داشته و بیشتر این موارد بین هفته های ۳۴ تا ۳۶ بارداری اتفاق افتاده اند.علل زایمان و تولد زودرس هنوز
دقیقا مشخص نیستند.
احتمالا ترکیبی ازعوامل ژنتیکی و محیطی مطرح هستند.نژاد غیر سفید، فواصل کم بین بارداری ها، استرس فیزیکی یا روانی مادر
و لاغری مفرط او، از این عوامل هستند.بیماری هایی نظیر واژینوز باکتریایی، عفونت های داخل رحمی، عفونت های غیرزنانه، جراحی
شکمی در مادر، اختلالات اندوکرین مادر، چندقلویی، طول سرویکس کوتاه تر از ۳ سانتی متر، سیگار، ناهنجاری های رحمی و
جفت سرراهی در شروع زایمان و تولد زودرس مقصر شناخته شده اند.
نشانه های زایمان زودرس:
حدود یک نوزاد از ۱۳ نوزاد، پیش از موعد مقرر یا به عبارتی قبل از هفته ۳۷ ام به دنیا
می آیند.در بیشتر موارد، وضع حمل خودبخود شروع می شود و علایم، مشابه زایمان عادی در زمان مقرر خواهد بود.این
علایم می توانند موارد زیر را شامل شوند:– انقباضات– پارگی ناگهانی کیسه آب– Show (زمانی که پلاگین مخاط موجود درون
دهانه رحم از طریق واژن خارج می شود)
تولد زودتر نوزاد:
چنانچه این احتمال وجود دارد که نوزاد شما پیش از موعد به
دنیا بیاید، بایستی در بیمارستان بستری شوید؛ وجود بخش مراقبت های ویژه مخصوص نوزادان در بیمارستان الزامی است.تمامی بیمارستان ها
دارای این بخش نیستند، لذا بهتر است پیش از بستری شدن در بیمارستان، امکانات آن را بررسی نمایید.چنانچه انقباضات پیش
از موعد مقرر آغاز شود، پزشک می تواند از داروهایی مانند اکسی توکسین برای توقف موقت انقباضات استفاده نماید.این کار
زمان کافی برای تزریق استروئید ایجاد می کند.استروئیدها خطر بروز عارضه های تولد پیش از موعد در نوزاد را کاهش
خواهند داد (به ویژه مشکلات تنفسی و خونریزی).استروئیدها حدود ۲۴ ساعت اثربخشی خود را حفظ می کنند.بیشتر دوقلوها و سه
قلوها پیش از موعد به دنیا می آیند.مدت زمان حاملگی متوسط برای دوقلوها ۳۷ هفته و برای ۳قلوها ۳۴ هفته
می باشد.
زایمان زودرس میتواند مشکلات جدی سلامتی و یا حتی مرگ در خانم باردار و جنین را به دنبال داشته باشد. به طور کلی بلوغ جنین در هنگام تولد صورت میگیرد که در این دوره شانس بقا و سلامت جنین را افزایش میدهد. عوارض نوزادی شامل:
احتمال بروز مشکلات تنفسی در برخی از نوزادان نارس
احتمال افزایش خطر خونریزی مغزی
تحت تأثیر قرار گرفتن سیستم عصبی جنین، دستگاه گوارش، و سایر اندامها
افزایش احتمال ابتلا به عفونت و زردی
مشکلات تغذیهای و همچنین مشکل حفظ درجهی حرارت بدن
گاهی اوقات زنده ماندن جنین عواقبی نظیر بیماری ریوی مزمن، اختلال شنوایی و بینایی، فلج مغزی و مشکلات رشد را به دنبال دارد.
اکثر نوزادان نارس که بین هفتههای ۳۴ و ۳۷ بارداری به دنیا میآیند، اختلالات کمتری نسبت به نوزادانی که قبل از هفته ۳۴ بارداری به دنیا آمدهاند دارند. با این حال آنها هم در معرض خطر بالاتری نسبت به کودکانی که دوران بارداری را به طور کامل طی کردهاند، هستند.
در صورت مراجعه خانم باردار به پزشک با درد زایمان قبل از هفته ۳۴ بارداری، دلیلی بر ختم سریع بارداری نیست، تیم پزشکی برای چند روز زایمان را به تأخیر میاندازند تا در این مدت، برای رشد سریعتر ریهها و سایر اندامهای جنین کورتیکواستروئیدها را تجویز کنند که باعث افزایش شانس زنده ماندن جنین و به حداقل رساندن برخی از خطرات مرتبط با زایمان زودرس شوند.
با اینکه علت زایمان زودرس مشخص نیست، اما فاکتورهای مختلفی در ایجاد آن نقش دارند که عبارتند از:
عفونت
برخی عفونتهای دستگاه تناسلی باعث افزایش احتمال زایمان زودرس میشود.
موادی توسط باکتریهای موجود در دستگاه تناسلی تولید میشود که غشای اطراف کیسهی آمنیوتیک را تضعیف میکند و باعث پاره شدن آن میشود. حتی در صورت عدم تضعیف غشاها، باکتریها، عفونت و التهاب در رحم ایجاد میکنند، که منجر به زنجیرهای از اختلالات و در نهایت منجر به زایمان زودرس میشوند. انواع عفونتها شامل موارد زیر است:
کلامیدیا و گنوره: قبل از زایمان، خانم باردار از لحاظ کلامیدیا و گنوره مورد آزمایش قرار میگیرد. در صورت مثبت بودن جواب آزمایش بیماریهای مقاربتی، خانم باردار و همسرش باید بلافاصله درمان شوند و پس از درمان نیز مورد بررسی قرار گیرند. استفاده از کاندوم در بقیه دوران بارداری توصیه میشود.
در صورت داشتن سابقه زایمان زودرس، خانم باردار از نظر واژینوز باکتریال (BV) مورد بررسی قرار میگیرد، اگر چه برخی از مطالعات نشان دادهاند که درمان واژینوز باکتریال (BV) در سهماههی دوم و سوم، خطر زایمان زودرس را در خانمهایی که سابقهی زایمان زودرس داشتهاند کاهش میدهد، اما در برخی پژوهشها درمان بیتأثیر بوده است.
عفونت سایر اندام ها: عفونتهای ایجاد شده در اندامهای غیر رحمی، مانند عفونت کلیه، ذاتالریه و آپاندیس خطر زایمان زودرس را افزایش میدهد.
عفونت ادراری: مانند باکتریوری بدون علامت (با وجود باکتریها در ادرار هیچ نشانهای مشاهده نمیشود)، ریسک تولد زودرس را افزایش میدهد.
بروز اختلالات مربوط به جفت: مانند جفت سرراهی، چسبندگی جفت و یا جداشدن زودرس جفت
بزرگ بودن بیش از حد رحم مادر: اغلب این مورد در بارداریهای چند قلویی و یا افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک مشاهده میشود.
اختلالات ساختاری در رحم یا دهانهی رحم: به عنوان مثال، کوتاه بودن دهانهی رحم نسبت به حالت طبیعی (کمتر از ۲۵ میلیمتر) که دهانهی رحم بدون انقباض گشاد و یا باز میشود. این حالت به عنوان نارسایی دهانهی رحم شناخته شده که میتواند به دلیل عمل جراحی گردن رحم ایجاد شود.
بارداری