لزوم هم‌افزایی عمومی نسبت به ممنوعیت استعمال قلیان 

آزاده نظری در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه قوانین مبارزه با دخانیات مصوب سال ۸۵ است در ادامه افزود: جریمه‌های بازدارنده خوبی جهت اجرای قوانین وجود دارد ولی ضمانت اجرایی کافی برای آنها در نظر گرفته نشده است. اجرای جریمه‌های قوانین ضد دخانی نیازمند هم افزایی تمامی بخش‌ها است؛ چراکه مجری قانون به‌تنهایی نمی‌تواند در درازمدت ضامن اجرای این قوانین باشد.

وی ادامه داد: در رابطه با مبارزه با استعمال انواع محصولات دخانی، چند مؤلفه اصلی وجود دارد که باید مد نظر تصمیم‌گیرندگان این حوزه قرار گیرد. اول اینکه وقتی بحث اماکن عمومی است، به غیر از قلیان سراها، در سطح شهر پارک‌های بسیاری هم داریم که در اکثر آنها، تابلوی «پارک بدون دخانیات» نصب شده ولی استعمال دخانیات در این محل‌ها بیش از سایر اماکن است. در این مورد به‌طور مثال شهرداری، سازمان فضای سبز و زیباسازی شهرداری، شورای شهر تهران و اداره سلامت می‌توانند همگام با نیروی انتظامی قدم‌های مؤثری بردارند چراکه پیش از این نیز، طرح تهران شهر بدون دخانیات و چند سال اخیر، کمپین پاد در این خصوص دستورالعمل‌های بسیاری را تدوین کرده‌اند که در شرایط کنونی پاندمی کرونا، باید از اجرای مقطعی به سمت اجرای مستمر حرکت کنند.

ضرورت آماده‌سازی زیرساخت‌های فرهنگی
نظری با اشاره به لزوم فرهنگ سازی در این خصوص افزود: زمانی که ما اقدام به بستن قلیان سراها می‌کنیم یا اینکه در صدد ممنوعیت استعمال آن هستیم، باید به این مسئله نیز توجه کنیم که چرا کالای آسیب‌رسانی مانند قلیان در بین افراد جامعه محبوبیت دارد؟ و اگر قرار است استعمال آن ممنوع شود، چه جایگزینی برای آن مطرح است؟ به‌طور مثال اکثر نوجوانان و جوانان اعلام می‌کنند که قلیان، به‌علت مقرون به‌صرفه بودن، گزینه پر کردن اوقات فراغت آنها است.

وی با اشاره به هزینه نسبتاً زیاد اماکن فرهنگی و ورزشی برای بسیاری از اقشار جامعه یادآور شد: برای رفتن به تئاتر، کنسرت موسیقی یا استفاده از فضاهای ورزشی، متأسفانه هزینه زیادی باید پرداخت شود. هزینه‌ای که از پرداخت آن ممکن است از توان بسیاری از اقشار جامعه خارج باشد؛ اما اگر تمهیداتی در این زمینه توسط وزارت ورزش و جوانان اندیشیده شود، می‌توان تا حدودی گذراندن اوقات فراغت در قلیان سراها را کم رنگ کرد. همچنین می‌توان از کارشناسان حوزه‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی درخواست کرد تا بسته پیشنهادی را جهت جایگزین کردن برخی کالاهای فرهنگی به جای قلیان در قلیان سراها ارائه کنند تا بدین وسیله بتوان جبران آسیب‌های اقتصادی وارده به این صنف را نیز مدنظر قرار داد.

نقش رسانه‌های تصویری جدی گرفته شود
آزاده نظری در ادامه به لزوم اطلاع رسانی و آموزش در این بخش اشاره کرد و افزود: رسانه‌های جمعی کشور اعم از مکتوب، دیداری و شنیداری در این خصوص می‌توانند بسیار مؤثر باشند. همانطور که در بحث بستن کمربند ایمنی، صرفه‌جویی در مصرف برق و پاکیزه نگهداشتن شهر از زباله، رسانه‌ها به خوبی عمل کرده‌اند، وقت آن رسیده که در این بخش نیز آنها با بدنه سلامت جامعه همراه باشند. به طور مثال رسانه‌های مکتوب یادداشت‌ها، اخبار کوتاه و گزارش‌های ضد دخانی را به صورت مستمر قلم بزنند و این حرکت فقط در ایام خاصی مانند هفته بدون دخانیات نباشد.

این کارشناس حوزه دخانیات با اشاره به نقش مؤثر صداوسیما و وزارت ارشاد ادامه داد: صدا و سیما نیز با اختصاص دادن تیزرهای آموزشی، فیلم و میان‌پرده‌های ضد دخانی در انتقال این فرهنگ به عنوان یک رسانه تصویری می‌تواند مؤثرتر از هر رسانه دیگری باشد. همچنین وزارت ارشاد با نظارت بر روی فیلم‌های سینمایی و نقش استعمال دخانیات در برخی سکانس‌ها، با ایجاد تمهیداتی در این خصوص می‌تواند در عرصه فرهنگ سازی مؤثر باشد.

نظری در خاتمه تصریح کرد: به گفته سازمان جهانی بهداشت، مصرف دخانیات سبب تضعیف سیستم دفاعی بدن افراد می‌شود و مصرف کنندگان در صورت ابتلاء به بیماری کرونا، بیش از سایرین در معرض خطر قرار می‌گیرند. بنابراین الان بهترین موقع است که برای جلوگیری از تحمیل هزینه‌های هنگفت سلامت در رابطه با بیماری‌های مرتبط با دخانیات و بخصوص ویروس کرونا، تمامی بخش‌ها و سازمان‌های مربوطه وارد میدان عمل شوند.