کتاب «ریحانه خدا» (مجموعه چهارجلدی) نوشته محسن عباسی ولدی، از انتشارات آیین فطرت است که جلد اول این مجموعه با عنوان «منبع نور بهشت، خنده تو فاطمه؛ قصه آسمانی بانو» به فضائل امابیها اختصاص یافته است.
«بانو اجازه پای درس آسمانیترین بانو» جلد دوم این مجموعه است که به سبک زندگی حضرت زهرا (س) پرداخته است. نویسنده در جلد سوم با عنوان «فاطمهای که تو یادمان دادی» دلنوشتههای فاطمیمهدوی را ارائه میدهد.
آخرین جلد این مجموعه با عنوان «واژههای خیس: قصۀ ناتمام مادر» درباره مصائب حضرت فاطمه زهرا (س) است.
در بخشی از این کتاب میخوانیم:
«خواستند الگویت کنند، مقامت را پایین کشیدند. به گمانشان پایینکشیدن مقام تو اگرچه به قیمت زمینیکردنت، تو را برای مردم باورپذیر کرده و باورپذیرشدن تو راه را برای الگو شدنت هموار میکند. من نمیدانم چرا اینها آنچه طاغوتیان نیز فهمیدهاند، درک نمیکنند. طاغوتیان میدانند الگوهایی از جنس زمین برای انسانهای زمینی جاذبهای ندارد. از همینرو، اسوههای خویش را چنان ماورائی میکِشند که چشم هر تماشاگری را میخکوب کند...
اشتباه ما از نقطهای آغاز شد که خواستیم تو را الگو کنیم. غافل از آنکه ما تنها باید تو را معرفی میکردیم. معرفی تو، آنگونه که هستی، نگاهِ فطرت بینهایتطلب انسان را به سویت خیره میکند و شوق رسیدن به تو را زنده نگاه میدارد. بانو!
این نوشتار میخواهد چهره آسمانی تو را برای فطرتهایی که تشنه آسماناند ترسیم کند. باشد که هوای پرواز به سوی آسمان که موطن اصلی توست، در سرمان بیفتد و روزی ما هم فاتح آسمان شویم.
«جامی از زلال کوثر» اثر آیتالله محمدتقی مصباح یزدی در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امامخمینی (ره) منتشر شده است.
مرحوم علامه محمدتقی مصباح یزدی با احاطه کامل به مباحث علوم اسلامی درباره فضائل و ابعاد گوناگون شخصیت فاطمهزهرا (س) و سجایا و سیره اخلاقی آن حضرت مطالبی را ارائه کرده است.
«جامی از زلال کوثر» کتابی است که نویسنده در آن از منظر اعتقادی به تحلیل شخصیت حضرت زهرا (س) پرداخته است؛ اما هر از چندگاهی، به مباحث اخلاقی و تاریخی نیز متعرض میشود. همچنین از دیگر قوتهای این کتاب میتوان به این نکته اشاره کرد که تلاش شده برخی از مباحث با مسائل روز جامعه تطبیق داده و بهصورت کاربردی به مخاطبان ارائه شود.
«روزهای فاطمه علیهاالسلام: شرح خطبه فدک حضرت زهرا (س)» نوشته علی صفایی حائری در نشر لیلةالقدر عرضه شده است.
استاد علی صفایی حائری در مقدمه کتاب مینویسند: «خطبه حضرت فاطمه (س) در مسجد مدینه که به خطبه فدک معروف است و قسمتی از آن را مطرح میکنیم تا توجه و بصیرتی را برای ما بیاورد، خطبه بسیار غنی و قوی و زیبایی است. آنچه مهم است، آشنایی با نوع جملهها و بیان اسلوب و ارتباط و انسجامی است که حضرت در بیانات خود ایجاد کرده است.
اگر در مجامعی که گرد هم نشستهایم، دوستانی پیدا کردهایم و زمانی را گذراندهایم و یادداشتی نوشتهایم و مطالبی را هم جمعآوری کردهایم و ذهنی پر شده، ولی هنوز به این مرحله نرسیده باشیم که با، ولی گره بخوریم و او را بخواهیم و به دنبال او باشیم و مثل تشنهای به دنبال آب، کلمات او را حس و لمس کنیم، به نتیجهای نخواهیم رسید.»
این کتاب ۱۲۸صفحهای از این بخشها تشکیل شده است: «اضطرار به ولی» که موضوعاتی نظیر محبت و رأفت رسول و تربیت رسول در آن طرح شده است. «وضعیت عرب قبل از بعثت» بخش اصلی دیگر کتاب است. «تحولات بعد از رحلت رسول (ص)» و «عوامل اعراض از رسول» عناوین اصلی بخشهای بعدی است. «انصار در نگاه فاطمه (س)»، «جامعه غیرایمانی» و «فدک از اموال فاطمه (س)» دیگر عناوین اصلی کتاب را شکل دادهاند. این کتاب با ارائۀ خطبۀ فدک و ترجمۀ آن پایان مییابد.
«فاطمه علی است» اثر علی قهرمانی که در انتشارات کتاب جمکران منتشر شده برای شناخت سبک زندگی اهلبیت علیهمالسلام برای ما بسیار آموزنده است.
قهرمانی با دقت و انتخاب روایتهای متقن و مستند کوشش کرده است برهههایی از زندگی حضرت زهرا (س) و امیرالمؤمنین علی (ع) را در قالب داستان ارائه کند.
فصل اول با عنوان «تولد دو نور» به موضوع ولادت آن دو حضرت میپردازد. «پیوند دو دریا» عنوان فصل دوم کتاب است که در آن به موضوع وصلت آن دو معصوم اشاره دارد.
«داستان زندگی» عنوان فصل سوم است که روایتی از زندگی ایشان را ارائه میدهد. «در فراق یار» عنوان فصل پایانی است که به موضوع شهادت حضرت زهرا (س) اشاره دارد.
«شرحی بر خطبه فدکیه» نوشته سیدمحمدمهدی میرباقری در انتشارات تمدن نوین اسلامی راهی بازار کتاب شده است. میرباقری معتقد است: «ما پیش از ورود به فضای خطبه، اولاً باید جایگاه حضرت زهرا (س) را در عالم و تاریخ بشناسیم.
اگر با نگاهی سطحی، آن حضرت را شخصیتی عادی و دارای علم و مأموریت محدود تصور کنیم، قضاوت دربارۀ کلامی که انشا و القا کردهاند در همین حد خواهد بود؛ ولی اگر بدانیم حضرت زهرا (س) شخصیتی مهیمن بر تاریخ هستند که همۀ تاریخ را به سمت توحید و ولایت هدایت میکنند و علم ایشان متصل به علم الهی است، در اینصورت، داوری ما نسبت به فعل و قوه و مقصد ایشان متفاوت خواهد بود.»
این گفتارها به همت مؤسسه فرهنگی آموزشی پیام فاطمه و با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف، در جمع مبلغان حوزه علمیه ایراد شده و کارگروه تدوین حکمت آن را در ۲۳۰ صفحه تنظیم کرده است.
«بصیرت فاطمه زهرا علیهاالسلام در ریشهیابی آفات حذف حاکمیت دینی از مدیریت جهان» نوشته اصغر طاهرزاده در انتشارات لب المیزان راهی بازار شده است.
اصغر طاهرزاده با توجه به اینکه خطبه فدکیه یک دائرةالمعارف عقیدتی، کلامی و سیاسی است که باید شناخته شود، متن کتاب «بصیرت فاطمه زهرا علیهاالسلام در ریشهیابی آفات حذف حاکمیت دینی از مدیریت جهان» را آماده کرده است.
این کتاب ۴۴۴ صفحه است که نشر لبالمیزان آن را منتشر کرده است. کتاب در ابتدا به اهمیت فلسفه وجودی پیامبر و امامان در زندگی انسانها میپردازد و سپس با تأکید بر نقش حضرت علی (ع) در رشد اسلام، به مسائل پس از رحلت پیامبر (ص) و ایجاد انحرافات در بنیاد اسلام و جدایی مردم از حاکمیت معصوم اشاره دارد. در ادامۀ کتاب ماجرای فدک طرح میشود و خطبۀ حضرت فاطمه (س) در میان زنان مهاجر و انصار در مسجد مدینه شرح داده شده است.
«فاطمه (س) بقیهالنبوه: جریانشناسی منافقین در غصب فدک» نوشته محمد میرزامحمدی در دفتر نشر معارف عرضه شده است.
این کتاب در هفت فصل این مطالب را بیان میکند: فصل اول با عنوان «مدرسه نبوی و مدرسه سقفی» به نقش مدرسه سقیفه در تحریف و تغییر مبانی ساختهشده توسط پیامبر (ص) اشاره دارد.
«مدینۀ فاضله، توهم یا واقعیت» عنوان فصل دوم است که عملکرد صحابه منافق را ارزیابی کرده است. «جریانشناسی اموال پیامبر اکرم (ص)» عنوان فصل سوم و «انگیزههای غصب فدک» عنوان فصل چهارم است که در این دو فصل ابتدا اموال پیامبر بررسی و سپس، انگیزههای غصب فدک تحلیل میشود.
فصل پنجم با عنوان «غصب فدک» مراحل غصب را شرح میدهد و فصل ششم با عنوان «حماسه و قیام فاطمی» به قیام حضرت فاطمه (س) برای بازپسگیری فدک اشاره دارد. کتاب در فصل هفتم با عنوان «تجلی فدک در آیینۀ احادیث، تاریخ و زیارت» پایان مییابد.
«مادر» نوشته نرجس شکوریانفرد در عهد مانا در ۹۶ صفحه منتشر شده است.
در بخشی از این کتاب آمده است:
«برای فرزندی، برای نسل آیندهای که میخواهند پایهای را بگذارند، دنیای روحی پدر، عوالم فکری مادر، لقمهای که میجوند، صدایی که میشنوند، کلامی که میگویند. همه و همه در نسل آنها اثر دارد... اینکه میخواهی چه نسلی پرورش بدهی، بسته به خودت است؛ نَفس یا خدا... خانۀ زوج بینظیر مکه، محل آمدوشد فرشتهها شده بود. دارایی خدیجه (س) زیاد بود و همه را در اختیار محمد (ص) گذاشته بود. من و او نداشت. دارایی اصلیاش دلش بود که مثل آب روشن و جاری بود. سرمایۀ محمد (ص) و دارایی عظیمش، اخلاق و منش بینظیرش بود که خدا هم به تقدیسش آیه فرستاده بود؛ مثل خورشید پرنور و فروزان. خدا هم در سایۀ همین محبتش عالم را خلق کرد. همۀ عالم را، من و شما را...
محبت جریان زندگی است که به خاطر او مثل چشمه جوشید و جاری شد؛ و ما را هم کنارش نشاند. حالا قرار بود بهانۀ آمدن محمد مصطفی از آسمان بیاید؛ این علت، این درِ گشودهشدۀ خلقتِ خدا یک زن بود؛ یک فاطمه...»
«فاطمه علیهاالسلام از نگاه علی علیهالسلام» نوشته محمد محمدیان نیز در دفتر نشر معارف راهی بازار کتاب شده است.
در بخشی از مقدمه این کتاب میخوانیم:
«امیرالمؤمنین (ع) پَرپَر شدن گل وجود زهرا (س) را دید و نظارهگر خاموش شدن تدریجی شمع وجود همسرش شد! شاید دردناکترین و سوزناکترین لحظات عمر وی بود که با چشم خود میدید همسر مهربان و وفادارش در بستر بیماری افتاده است و شدت جراحتهای وارده، جسم وی را نحیف و غروب آفتاب عمرش را نزدیک کرده است.
زهرای اطهر (ع) افتخار اولین شهید راه ولایتبودن را نصیب خود ساخت. وی دروازه شهادت را به روی حقطلبان و ولایتمداران گشود و امیرالمؤمنین (ع) ماند با کولهباری از خاطرات شیرین زندگی با زهرا (س) و انبوهی از غم و اندوه در فراق فاطمه.»
همچنین «دختر پیامبر (ص)» نوشته محمدعلی جاودان در نشر مطیع عرضه شده است.
مطالب این کتاب به دو بخش کلی تقسیم شده است. بخش «جدلیتاریخی؛ توضیحیتبیینی» است که خود دو قسمت دارد. نویسنده در قسمت اول بحث را جدلیتاریخی پیش میبرد.
به این معنا که با طرح نظرات شیعی در تبیین حوادث صدر اسلام از این نظرات دفاع میکند. قسمت دوم از بخش اول نیز به موضوعاتی نظیر وفات و خاکسپاری حضرت زهرا (س) اشاره دارد که بحثی توضیحی و تبیینی است. بحث در بخش دوم کتاب صورتی «تطبیقی» دارد. این بخش نیز به دو قسمت تقسیم شده است.
در قسمت اول از بخش دوم، نویسنده مراجع دو مکتب را در کنار یکدیگر قرار میدهد و سپس با تطبیق آراء آنان مقایسهای ارائه میکند. قسمت دوم نیز به موضوعات تاریخی نظیر ورود پیامبر (ص) به مدینه تا تعیین جایگاه دفن آن حضرت اشاره دارد.
«فدک در تاریخ» اثر سیدمحمدباقر صدر در انتشارات دارالصدر منتشر شده است.
این کتاب شهید صدر در مسیر پاسخ به پرسشهای مرتبط با موضوع فدک است که در ۲۳۵ صفحه منتشر شده است. این کتاب در فصل اول با عنوان «در صحنه انقلاب»، نگاهی گذرا به شرایط پس از درگذشت پیامبر اکرم دارد.
«فدک» عنوان فصل دوم است که در آن به موقعیت فدک، بهای معنوی و مادی و نیز تحولات تاریخی آن اشاره میشود. فصل سوم با عنوان «تاریخ انقلاب» به روش درست و بایستههای پژوهش تاریخی اشاره کرده و مصادیقی را از صدر اسلام برمیشمارد.
«گزیدههایی از سخنان فاطمه (س)» عنوان فصل چهارم است. عنوان فصل پنجم «دادرسی کتاب» است. شهید صدر در این بخش اتفاقات و موضع خلیفه در برابر میراث حضرت فاطمه (س) را داوری میکند.