آندومتریوز چیست

سوال : آندومتریوز چیست؟ 

پاسخ : آندومتریوز یک بیماری پیچیده و مربوط به سیستم ایمنی و یا هورمونی است که دختران و زنان را در سنین باروری گرفتار می کند. نام این بیماری از واژه “آندومتر” یعنی بافتی که سطح داخلی رحم را می پوشاند و هر ماه در دوره قاعدگی ساخته شده و ریزش می کند، گرفته شده است. در آندومتریوز یا به اختصار”آندو” بافتی شبیه آندومتر در مناطق دیگر بدن در خارج از رحم یافت می شود.

برای آگاهی بیشتر از آندومتریوز به سراغ سونوگرافی و رادیولوژی ماد رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به سونوگرافی و رادیولوژی ماد یا دریافت نوبت از سونوگرافی و رادیولوژی ماد کلیک کنید.

سونوگرافی و رادیولوژی ماد

88698588
88697711

علت ایجاد آندومتریوز چیست؟

در زنان مستعد تشکیل آندومتریوز این بافت طبیعی در مکان های غیر معمول جایگزین شده و سبب ایجاد چسبندگی و تولید مناطق آندومتریوزی می شود. در صورت رشد بیش از حد سلول های اندومتر در تخمدان کیست های اندومتریوزی به وجود می اید.

داخل کیست ماده قهوه ای رنگی جمع می شود که سبب آسیب به سلول های اولیه تخمدان، ایجاد چسبندگی و آسیب به لوله های رحمی می شود.چسبندگی اطراف تخمدان ها و آسیب به لوله های فالوپ در نهایت سبب ناباروری می شود.

در طی سالیان اخیر مطالعات زیادی در مورد آندومتریوز انجام شده است. در گذشته انتقال سلولهای اندومتری از داخل رحم در حین خونریزی های قاعدگی به داخل لگن از عمده ترین تئوری های ایجاد اندومتریوز بود. اما هم اکنون نقش اختلالت سیستم ایمنی و واکنش های التهابی نامتعارف بدن جزء مهمترین علل اندومتریوز بیان شده اند.

روش های تشخیص آندومتریوز

معاینه لگن

طی معاینه لگن پزشک با دست ارگان‌های داخل لگن را از نظر ساختارهای غیرطبیعی مانند کیست‌های دستگاه تناسلی یا اسکارهای پشت رحم لمس می‌کند. اغلب لمس نواحی کوچک حاوی اندومتریوز ممکن نیست مگراینکه باعث ایجاد کیست شده باشند.

معاینه واژینال

در بیماری اندومتریوز شدید در حین حرکت رحم در معاینه واژینال بیمار دچار دردهای شدید لگن می شود. پزشک در حین معاینه در بخش های پشتی رحم برجستگی هایی شبیه ندول احساس می کند که بسیار دردناک هستند.

سونوگرافی واژینال

علایم آندومتریوز در سونوگرافی واژینال به صورت به عقب برگشتن رحم، چسبیدن تخمدان ها به یکدیگر،  ضخیم شدن بافت بین رحم و روده ها و کیست های شکلاتی اندومتریوزی می باشد. در صورت دیده شدن کیست های شکلاتی ارزش سونوگرافی واژینال در تشخیص اندومتریوز بالاتر از نود درصد است.

ام ار ای

یکی از روش های تشخیص آندومتریوز می باشد که در این روش درگیری احشای مجاور مثل روده ها نیز به خوبی امکان پذیر است.

لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی یک روش مستقیم جراحی ارگان های شکمی و لگنی از طریق ایجاد یک برش کوچک دور ناف و ورود دوربین اندوسکوپی می باشد. بدیهی است که بهترین روش تشخیص اندومتریوز لاپاراسکوپی می باشد. با استفاده از این روش موارد خفیف و بدون علامت اندومتریوز نیز تشخیص داده می شود.

علت بروز آندومتریوز چیست؟

اگرچه هنوز علت دقیق ابتلا به این بیماری مشخص نیست اما دلایل احتمالی آن شامل موارد زیر هستند:

• قاعدگی بازگشتی: در این مورد، خون قاعدگی حاوی سلول‌های آندومتر به جای خارج شدن از بدن، از طریق لوله‌های فالوپ به داخل حفره لگن جریان می‌یابد. این سلول‌های آندومتر به دیواره های لگن و سطوح اندام‌های لگن می‌چسبند، در آنجا رشد می‌کنند و در طول هر چرخه قاعدگی ضخیم می‌شوند و خونریزی می‌کنند.
• تغییر شکل سلول‌های صفاقی: طبق «نظریه القایی»، متخصصان پیشنهاد می‌کنند که هورمون‌ها یا عوامل سیستم ایمنی بدن می‌توانند باعث تبدیل سلول‌های صفاقی (سلول‌هایی که در قسمت داخلی شکم شما قرار دارند) به سلول‌های شبه آندومتر شوند.
• دگرگونی سلول‌های جنینی: هورمون‌هایی مانند استروژن ممکن است سلول‌های جنینی (سلول‌هایی که در مراحل اولیه رشد هستند) را در دوران بلوغ به سلول‌های شبیه به آندومتر تبدیل کنند.
• اسکار جراحی: بعد از عمل‌های جراحی مانند هیسترکتومی یا سزارین، سلول‌های آندومتر ممکن است به محل برش جراحی متصل شوند. در نتیجه به فضای خارجی رحم دسترسی پیدا می‌کنند.
• انتقال سلول‌های آندومتر: رگ‌های خونی یا سیستم مایع بافتی (لنفاوی) ممکن است سلول‌های آندومتر را به سایر قسمت‌های دیگر بدن منتقل کنند.
• اختلال سیستم ایمنی بدن: بروز مشکل در سیستم ایمنی بدن ممکن است باعث شود که بدن نتواند بافت شبه آندومتر که در خارج از رحم رشد می‌کند را تشخیص دهد و از بین ببرد.

انواع آندومتریوز

به طور کلی، برحسب محل استقرار سلول‎های آندومتر در خارج از رحم، سه نوع اصلی آندومتریوز وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• آندومتریوز صفاقی سطحی: این مورد رایج‌ترین نوع آندومتریوز است که در اثر آن ضایعاتی در صفاق مشاهده می‌شود. صفاق لایه نازکی است که حفره لگن شما را در بر می‌گیرد.
• آندومتریوما (ضایعه تخمدانی): کیست‌های تیره و پر از مایعی که به کیست‌های شکلاتی معروف هستند. معمولا در عمق تخمدان‌های شما ایجاد می‌شوند و به روش‌های درمانی خیلی خوب پاسخ نمی‌دهند. در نتیجه می‌توانند به بافت‌های سالم تخمدان نیز آسیب برسانند. در مطلبی با عنوان کیست آندومتریوما نی نی سایت به نکات جالبی در این زمینه اشاره شده است.
• آندومتریوز صفاقی عمیق: این نوع آندومتریوز در زیر صفاق رشد می‌کند و می‌تواند علاوه بر اندومتریوز رحم اندام‎‌های نزدیک به رحم مانند روده یا مثانه را درگیر کند. حدود ۱ تا ۵ درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز، این مورد را تجربه می‌کنند.