نحوه انجام آزمایش اسپرم، چطوریه؟

تجزیه و تحلیل مایع منی که از آن با عنوان آزمایش تعداد اسپرم نیز نام برده می‌شود، سلامت و زنده ماندن اسپرم مرد را تجزیه و تحلیل می‌کند. ادامه این مطالب، شما را با نحوه انجام آزمایش اسپرم، آشنا می‌کند. 

نحوه انجام آزمایش اسپرم، تجزیه و تحلیل منی
منی، مایع حاوی اسپرم (به علاوه سایر مواد قندی و پروتئینی) است که در هنگام انزال آزاد می‌شود. تجزیه و تحلیل مایع منی، سه عامل اصلی سلامت اسپرم را اندازه می‌گیرد:

• تعداد اسپرم
• شکل اسپرم
• حرکت اسپرم (تحرک اسپرم)

پزشکان معمولاً دو یا سه مورد تجزیه و تحلیل جداگانه اسپرم انجام می‌دهند تا ایده خوبی در مورد سلامت اسپرم دریافت کنند. این آزمایشات باید حداقل با فاصله هفت روز و در طی دو تا سه ماه انجام شود. 
تعداد اسپرم می‌تواند به صورت روزانه متفاوت باشد، بنابراین گرفتن میانگین نمونه‌های اسپرم می‌تواند نتیجه قطعی را بدست آورد.

چرا باید تجزیه و تحلیل منی انجام داد؟
به این دلایل باید منی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد:

• آزمایش ناباروری مردان

  هنگامی که زوجین در باروری مشکل دارند، تجزیه و تحلیل مایع منی توصیه می‌شود. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد که مرد عقیم است یا نه. این تجزیه و تحلیل همچنین مشخص می‌کند که تعداد کم اسپرم یا اختلال عملکرد اسپرم، دلیل ناباروری هست یا نه.

• آزمایش موفقیت وازکتومی

مردانی که وازکتومی انجام داده‌اند، برای اطمینان از عدم وجود اسپرم در مایع منی، تحت تجزیه و تحلیل منی قرار می‌گیرند. در وازکتومی، لوله‌هایی که اسپرم را از بیضه‌ها به آلت تناسلی مرد می‌فرستند، بریده و به عنوان یک فرم دائمی کنترل بارداری، مهر و موم می‌شوند.
پس از وازکتومی، پزشکان اغلب به مردان توصیه می‌کنند که هر ماه یک بار و به مدت سه ماه آنالیز اسپرم انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که دیگر اسپرم در مایع منی آنها وجود ندارد.

چگونه می‌توان برای آزمایش اسپرم آماده شد؟
پزشک به شما اطلاع می‌دهد که برای آماده‌سازی آنالیز مایع منی باید چه کارهایی انجام دهید. برای دستیابی به نتایج دقیق، بسیار مهم است که دستورالعمل‌های پزشک را دنبال کنید.
برای دریافت بهترین نمونه:

• از 24 تا 72 ساعت قبل از آزمایش، از انزال خودداری کنید.
• دو تا پنج روز قبل از آزمایش از مصرف الکل، کافئین و مواد مخدر خودداری کنید.
• طبق دستورالعمل پزشک، مصرف هر داروی گیاهی مانند خارمریم و اکیناسه را متوقف کنید.
• طبق دستورالعمل پزشک، از مصرف هر داروی هورمونی خودداری کنید.
• در مورد هر دارویی که می‎خورید با پزشک خود مشورت کنید.
  
  

تجزیه و تحلیل منی چگونه انجام می‌شود؟
شما باید یک نمونه مایع منی را برای تجزیه و تحلیل مایع در دسترس دکتر خود قرار دهید. چهار روش اصلی برای جمع‌آوری نمونه منی وجود دارد:

• خودارضایی
• رابطه جنسی با کاندوم
• رابطه جنسی و متوقف کردن آن قبل از انزال
• تحریک انزال با الکتریسیته 

استمنا به عنوان روش ارجح برای بدست آوردن یک نمونه مناسب در نظر گرفته می‌شود.

گرفتن یک نمونه خوب
دو عامل اصلی برای گرفتن یک نمونه آزمایش خوب بسیار مهم است. اول اینکه منی باید در دمای بدن نگهداری شود. اگر خیلی گرم یا خیلی سرد شود، نتایج نادرست خواهد بود. دوم، منی باید ظرف 30 تا 60 دقیقه پس از ترک بدن به مرکز آزمایش تحویل داده شود.

تداخل آزمون
برخی از عوامل می‌توانند بر روی آزمون تأثیر منفی بگذارند از جمله:

• منی در تماس با اسپرم‌کش
• انجام آزمایش وقتی بیمار هستید یا استرس دارید
• خطای تکنسین آزمایشگاه
• آلودگی نمونه

هیچ خطری در ارتباط با تجزیه و تحلیل اسپرم وجود ندارد.
اگر نتایج تجزیه و تحلیل اسپرم در حد طبیعی نباشد، ممکن است پزشک در مورد مصرف مواد زیر که ممکن است بر تعداد اسپرم تاثیر بگذارد، سئوال بپرسد:

• مصرف الکل
• مصرف کافئین
• مصرف گیاهانی مانند خارمریم
• استفاده از داروهایی که برای کاهش تعداد اسپرم شناخته می‌شوند، مانند سایمتیدین
• مصرف مواد مخدر تفریحی
• استعمال تنباکو

آزمایش مایع منی در خانه
آزمایشات منی خانگی هم در دسترس است. با این حال، این نوع آزمایش‌ها فقط از نظر تعداد، اسپرم را آزمایش می‌کنند نه درباره تحرک یا شکل اسپرم.

نتایج آزمایشات در خانه معمولا در عرض 10 دقیقه در دسترس است. شمارش اسپرم طبیعی (بالای 20 میلیون اسپرم در هر میلی لیتر مایع منی) از آزمایش خانگی لزوما به معنای بارور بودن یک مرد نیست زیرا تمام علل احتمالی ناباروری مردان را شامل نمی‌شود.
اگر نگران باروری خود هستید، بهتر است یک آزمایش آزمایشگاهی توسط یک متخصص پزشکی انجام دهید.

نتایج طبیعی چیست؟
بعد از جمع آوری نمونه منی، بسته به آزمایشگاهی که که در آن آزمایش داده‌اید، نتایج آزمایش ظرف 24 ساعت تا یک هفته آماده می‌شود.
هنگامی که پزشک نتایج آزمایش آنالیز اسپرم را بررسی می‌کند، فاکتورهای زیادی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
پزشک هر یک از نتایج زیر را در نظر خواهد گرفت:

• شکل اسپرم

  یک نتیجه طبیعی برای شکل اسپرم این است که بیش از 50 درصد اسپرم‌ها به طور معمول شکل می گیرند. اگر مردی بیش از 50 درصد اسپرم داشته باشد که به طور غیر طبیعی شکل گرفته باشد، این موضوع قدرت باروری او را کاهش می‌دهد. یک آزمایشگاه ممکن است ناهنجاری‌هایی را در ناحیه سر، قسمت میانی یا دم اسپرم شناسایی کند. همچنین ممکن است اسپرم نابالغ باشد و بنابراین نتواند تخمک را به طور موثر بارور کند.

• حرکت اسپرم

  در یک نتیجه طبیعی، بیش از 50 درصد اسپرم‌ها باید یک ساعت پس از انزال به طور طبیعی حرکت کنند. حرکت اسپرم یا تحرک برای باروری مهم است زیرا اسپرم باید بارور شود تا تخمک بارور شود. حرکت اسپرم در مقیاس صفر تا 4 درجه‌بندی می‌شود. نمره صفر به معنای عدم حرکت اسپرم است و نمره 3 یا 4 نشان‌دهنده حرکت خوب است.

• PH

  سطح pH باید بین 7.2 تا 7.8 باشد تا نتیجه طبیعی به دست بیاید. سطح pH بالاتر از 8.0 می‌تواند نشان دهد که فرد عفونت دارد. نتیجه کمتر از 7.0 می‌تواند نشان‌دهنده آلوده بودن نمونه، یا مسدود شدن مجاری انزال مرد باشد.

• حجم

  
  حجم منی برای یک نتیجه طبیعی باید بیشتر از 2 میلی‌لیتر باشد. حجم کم مایع منی می‌تواند مقدار کمی اسپرم برای لقاح تخمک را نشان دهد. حجم مایع اضافی هم می‌تواند به معنی رقیق بودن مقدار اسپرم موجود باشد.

• تبدیل به مایع

  مایع شدن منی باید 15 تا 30 دقیقه طول بکشد. در حالی که منی در ابتدا غلیظ است، رقیق‌تر شدن آن به حرکت اسپرم کمک می‌کند. اگر در عرض 15 تا 30 دقیقه منی رقیق نشود، قدرت باروری تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

• تعداد اسپرم

  تعداد اسپرم در آنالیز مایع منی باید بین 20 تا 200 میلیون باشد. این نتیجه به عنوان تراکم اسپرم نیز شناخته می‌شود. اگر این تعداد کم باشد، بارور شدن مشکل‌تر است.

• ظاهر

شکل ظاهری منی باید مایل به سفید و خاکستری مایل به سفید باشد. منی که دارای رنگ قرمز قهوه‌ای است می‌تواند وجود خون را نشان دهد، در حالی که یک رنگ زرد می‌تواند نشان‌دهده یک عارضه جانبی مانند مصرف دارو باشد.

نتایج غیر طبیعی به چه معناست؟
اسپرم غیرطبیعی در رسیدن و نفوذ به تخمک‌ها مشکل خواهد داشت و این امر باعث سخت شدن بارداری می‌شود. نتایج غیر عادی می‌تواند موارد زیر را نشان دهد:

• ناباروری
• عفونت
• عدم تعادل هورمونی
• بیماری، مانند دیابت
• نقص ژن
• قرار گرفتن در معرض اشعه

اگر نتایج شما در سطوح غیرطبیعی باشد، احتمالا پزشک پیشنهاد می‌کند که آزمایشات دیگری انجام دهید. این آزمایشات شامل موارد زیر است:

• آزمایشات ژنتیکی
• آزمایش هورمون
• تجزیه و تحلیل ادرار پس از انزال
• گرفتن نمونه بافت از بیضه‌ها
• آزمایش سلول‌های ایمنی ضد اسپرم
  
  

خلاصه تجزیه و تحلیل مایع منی
تجزیه و تحلیل مایع منی که قطعی‌ترین روش برای تشخیص ناباروری است، نیاز به جمع‌آوری دقیق و تجزیه و تحلیل چندین نمونه دارد. این آزمایش می‌تواند اطلاعات مختلفی را ارائه دهد که در تعیین عواملی که بر قدرت باروری شما اثر می‌گذارند، کمک می‌کند.
اگر نتایج آزمایش شما غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که به یک متخصص باروری مراجعه کنید.

برای انجام آزمایش اسپرم می‌توانید به آزمایشگاه‌های کلینیک نی نی بان مراجعه کنید.