کرونا ویروس موجود شاخداری که این روزها در آستانه تولد یکسالگی خود قرار دارد و با تمام کوچکی خود توانست تغییرات بزرگی درسبک زندگیها ایجاد کند ویروسی که اجتماعات در سراسر دنیا به سوی انفعالات برد و بسیاری از شغلها به سمت آنلان شدن صاحبانشان رفتند و آن دسته که امکان این تغییر بستر را نداشت؛ آمار بیکاری را بالا بردند و به این ترتیب جهان در حال دست وپنجه نرم کردن با بحرانهای اقتصادی در کنار بحران سلامت شد.
محدودیتهای بیش از اندازه، بیکاری افراد، مشکلات اقتصادی و ترس از آینده سبب شد تا افراد شیوه جدیدی از زندگی را به سبک کرونایی تجربه کنند. تعدادی موفق شدند و توانستند این بحران زندگی را پشت سر بگذارند و به روند طبیعی زندگی خود ادامه دهند، اما عدهای هنوز با شیوه جدید زندگی و محدودیتهایی که در جهت شیوع ویروس کرونا وجود دارد، هماهنگ نشدند.
*مواجهه کرونا این بار در برابر دموکراسی و سیاست
ویروسی که با چشم غیر مصلح قابل رویت نیست، اما سایه سنگینی دارد به حدی که دولتها را حتی برای برگزاری بزرگترین میتینگهای سیاسی خود در جهان از جمله برگزاری انتخابات با چالشهای جدی مواجه کرده است و به بیان دیگر توانست بر سیاست و دموکراسی در کشورها نیز تاثیرگذار باشد.
دراین بین کشورها سیاستهای مختلفی در مواجهه دموکراسی و کرونا اتخاذ کردند. برخی کشورها مانند سریلانکا و میانمار انتخابات را برگزار کرده اند در حالی که مثلا هنگ کنگ اعلام کرده که انتخابات شورای قانونگذاری (مجلس) را به مدت یک سال به تعویق میاندازد.
* دو سوم کشورهایی که قرار بوده در سال ۲۰۲۰ انتخابات برگزار کنند تصمیم به تعویق انتخابات گرفتند
نگرانیها برای سلامتی و ایمنی یکی از عوامل اصلی در تصمیم گیری درباره برگزاری انتخابات یا به تعویق انداختن آن در زمان شیوع کرونا است. همانطور که گزارش جهانی موسسه "اینترنشنال ایدیا" International ADEA درباره تاثیر کرونا بر انتخابات نشان میدهد، دو سوم کشورهایی که قرار بوده در سال ۲۰۲۰ انتخابات برگزار کنند، تصمیم به تعویق انتخابات گرفتند. از میان بیش از ۵۰ کشوری که تصمیم به برگزاری انتخابات در شرایط کرونا گرفتند، ۹ کشور در آسیا هستند.
موسسه اینترنشنال ایدیا برآورد کرد که شیوع بیماری سه نوع محدودیت مهم برای انتخابات ایجاد میکند: محدودیت بر آزادی تردد و تجمع، خطرات مرتبط با سلامتی برای رای دهندگان و مسئولان برگزاری و پیچیدگیها و تاخیرهای عملیاتی. در همین ارتباط چالشهایی درباره اعتبار انتخابات در شرایط کرونا وجود دارد که باید به آنها رسیدگی شود. این چالشها شامل مواردی از جمله محدودیت در کارزار انتخاباتی، موانع بر سر راه شفافیت فرایند انتخابات و ریسک برای مشروعیت نتیجه انتخابات میشود. با توجه به الزامات فاصله گذاری اجتماعی در دوره شیوع بیماری، کارزارهای انتخاباتی مانند گذشته قابل برگزاری نیست.
در این مسیر کشورهای برگزار کننده انتخابات تغییر در شیوه سنتی را در دستور کار خود قرار دادند؛ مثلادولت مغولستان با تصویب مقرراتی اجرای تجمعات به شکل آنلاین را تشویق کرد. در شرایطی که برگزاری آنلاین امکان پذیر نباشد نیز مقرراتی مانند فاصله گذاری ایمن، چک کردن دمای بدن، تهویه هوای مناسب، ضد عفونی کردن محیط و الزام ماسک زدن مورد توجه قرار داشت.
در مغولستان در زمان انتخابات شمار موارد ابتلا به کرونا خیلی زیاد نبود و چنین حوزههای رای گیری خاص ایجاد نشد، اما پروتکلهای خاصی برای برخورد با افراد دارای علائم کرونا در حوزههای رایگیری برقرار کرد که مطابق آن چنین افرادی به محض ورود به حوزه رای گیری قرنطینه میشدند. مالزی وسنگاپور هم تقریبا رویکرد مشابهی در پیش گرفتند.
کره جنوبی، اما در این زمینه نمونهای بر جا گذاشت و حوزههای رای گیری خاصی برای بیماران کرونایی ایجاد کرد که مسئولان در آنجا تدابیر بهداشتی شدیدتری اجرا کردند.
* انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ از جمله انتخاباتهای متولد کووید ۱۹ خواهد بود
ایران نیز از جمله کشورهایی است که از «قاعده دموکراسی در سایه کرونا» مستثنی نیست؛ بر همین اساس انتخابات مجلس یازدهم را در روزهای اول شیوع کرونا در کشوریعنی قبل از موج همه گیری و موارد ابتلای بالا به همان شیوه سنتی در ۲ اسفند ۹۸ برگزار کرد؛ اما انتخابات بعدی یعنی انتخابات ریاست جمهوری در خرداد ۱۴۰۰ طبیعتا از جمله انتخاباتهای متولد کووید ۱۹ خواهد بود که نهادهای مجری و نظارتی برگزاری انتخابات در ایران از جمله وزارت کشور و شورای نگهبان باید تمهیداتی نو در خصوص برگزاری آن داشته باشند.