آسفالت خیابان یا لحاف چهل تکه؛ گزارش تسنیم از نهضت آسفالتی که انگار پایانی ندارد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، شهر راز به سبب آب و هوای مطبوع و خنکای سایه‌سار درختان سرو و چنار و بید و انارش از دیرباز به ویژه تا پیش از استفاده از آسفالت در معابر و در زمان‌هایی که پابرهنه روی زمین خدا گام می‌نهادیم باب طبع پیاده‌روی بوده اما در طی چند دهه اخیر با اندکی گام نهادن در پیاده‌روهای شهر شیراز متوجه می‌شویم شاید تنها چیزی که در تمام سال‌های گذشته به صورت کاملا عادلانه در تمام نقاط شهرشیراز توزیع شده آسفالت نامرغوب خیابان‌ها و کاشی‌کاری یا کف پوش ناهنجار پیاده‌روها است.

وصله پاره‌ای نا همگون و بدمنظر که هم ستون فقرات فرد پیاده  را آسیب می‌زند هم حرکت گام‌هایش را می‌آزارد. هم جلوبندی خودروها را نابود می‌کند هم به کمک فنرها آسیب جدی می‌زند و انگار قرار نیست چاله چوله‌های این شهر یکبار برای همیشه پر شود.

آسفالت به عنوان جایگزین خیابان‌های خاکی قدیم به عنوان اصلی‌ترین کف پوش خیابان نقشی بسیار مهم در زیبایی شهر، احساس راحتی و رضایت شهروندان دارد چرا که به محض خروج فرد از منزل، بر روی این پوشش که وظیفه‌اش ترسیم مسیرهای عبور و مرور افراد است، قرار می‌گیرد و کیفیت آسفالت شهر آنقدر اهمیت دارد که تا حد زیادی کارنامه موفقیت مدیران شهری را با آن تراز کرد.

آسفالت شهر یا پازلی که هیچ جوره تکمیل نمی‌شود

از چند شهروند در خیابان‌های لوکس شمالی و چند فرد درمناطق جنوبی شیراز وضعیت را جویا می‌شویم و اغلب آنها از بی‌توجهی شهرداری به آسفالت خیابان‌ها به ویژه در کوچه‌ها یا معابر فرعی  و نبود نظارت بر کاشی‌کاری معابر پیاده پس از اجرای حفاری و کنده کاری گلایه می‌کنند در حالی که ناهمگونی مناطق مختلف در این امر بدجوری توی ذوق می‌زند و نگاه یکسانی به این مسئله وجود ندارد.

حتی بررسی‌های میدانی ما گواه این مسئله است که پیمانکاران مناطق مختلف نیز تفاوت بودجه را بهانه کرده و در کیفیت  اجرا نگاهی دوگانه دارند در حالی که باید به آسفالت شهر به عنوان پوسته ظاهری و بیرونی شهر، نگاهی یکسان کرده و کل شهر را با یک دید نگریست.

از زارع یکی از کسبه محل که  بر روی صندلی که با شانه‌های تخم مرغ برای خود ساخته نشسته، می‌پرسم آسفالت خیابان‌های شیراز را چگونه می‌بینی؟ می‌گوید کارهای خوبی انجام شده اما همچنان آسفالت نشدن برخی خیابان‌ها سبب بالا رفتن هزینه استهلاک و تعمیر خودرو شده  و بعضا رفت‌وآمد عادی افراد در پیاده‌روهای ناهموار و غیر همسطح نیز با مشکل مواجه می‌شود. با دستش به کوچه‌ای اشاره می‌کند که باران دیروز که آخرین باران پاییزی نیز بود باعث تجمع آب در وسط کوچه شده و رفت و آمدها را با مشکل مواجه کرده است.

بررسی بیشتری می‌کنم و متوجه می‌شوم اوضاع در کمربندی‌ها که متولی بهسازی و ارتقای کیفیت آنها اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای است بسیار بغرنج‌تر بوده و افزایش  تصادفات در این محورها گواه این امر است و تردیدهای فراوانی در تامین ایمنی تردد در این رینگ‌های پیرامونی شهر وجود دارد.

نهضت آسفالت کی به پایان می‌رسد

نهضت آسفالت نام طرحی است که شهردار شیراز سال پیش از آغاز آن به عنوان یکی از افتخارات دوران مدیریت خود و شورای شهر پنجم و به عنوان طرحی که با نظرسنجی مستقیم از شهروندان، برنامه‌ریزی و اجرا شده نام برد.

طرحی که از آبان ماه پارسال و پس از اینکه نظرسنجی‌های شهرداری شیراز در مناطق 11 گانه، بهسازی آسفالت را خواسته  اول مردم 9 منطقه بر شمرد با اعتباری بالغ 180 میلیارد تومان آغاز شد و به گفته مدیران شهری تا نیمه امسال باعث روکش آسفالت بیش از 3 میلیون متر مربع از معابر شهری شیراز شد و مرحله سوم آن نیز از آبان  سال جاری آغاز و مقرر شد طی سه ماه با 60 میلیارد اعتبار پایان یابد اما این طرح چالش‌هایی دارد که به آنها خواهیم پرداخت.

ابتدا به سراغ سازمانی که بیشترین نقش را در اجرای این طرح دارد می‌رویم. سازمان عمران و بازآفرینی فضا‌های شهری به عنوان زیر مجموعه شهرداری شیراز با وجود دو کارخانه تولید مصالح و آسفالت، شهرداری را درتامین مصالح خودکفا و بی‌نیاز از واردات کرده و تحریم‌ها یا مشکلات دیگر نمی‌تواند بر روی آن اثر بگذارد  و با این اوصاف راه را بر بهانه‌جویی پیمانکارانی که کمبود قیر یا مصالح را بهانه تاخیر در پروژه‌ها می‌دانند می‌بندد.

آیا کمبود قیر یا شیوع کرونا تاخیرها را توجیه می‌کند؟

مهرماه امسال رئیس  این سازمان از اجرای بیش از 178 هزار تن آسفالت در سطح معابر شیراز طی شش ماه نخست سال خبر داد. معاون فنی و عمرانی شهرداری شیراز نیز شهریور امسال با بیان اینکه ترمیم، بهسازی و بازسازی آسفالت معابر در شیراز عملیاتی شده، از انجام یک میلیون و 800  هزار مترمربع آسفالت طی چهارماه خبر داد  و گفت: نهضت آسفالت در شیراز با اولویت معابر و میدان‌های اصلی و پس از آن معابر فرعی از خرداد امسال شتاب گرفته است. اما آنچه شهروندان در سطح شهر مشاهده می‌کنند پیشرفت محسوسی را نشان نمی‌دهد.

پیاده‌روهای ناهنجار و خیابان‌های نامسطح و حفاری روی حفاری وجود کوچه‌هایی با ناهمواری‌های متعدد و لکه‌های گوناگون، وجود روکش‌های فاضلاب و دریچه‌های آب رو که اغلب در سر خیابان‌ها نصب شده و  به سبب کند و کاوهای متعدد اغلب دارای برآمدگی یا زدگی یا تورفتگی بوده و حین عبور و مرور خودروها باعث آسیب جدی به آنها می‌شود همه و همه نشان می‌دهد هنوز برای دمیدن در سوت پایان این عملیات  و به تعبیر شهردار، نهضت، راه زیادی را در پیش داریم.

مرمت و احیا، بهسازی و نوسازی معابر مختلف شهری، خیابان‌ها و  کوچه‌ها با وجود پرهزینه بودن یکی از خواسته‌های اصلی شهروندان شهری است که بیشترین بودجه آن از جیب مردم تامین می‌شود و شهرداری و شورای شهری که با شعار شهرسازی انسان‌گرا روی کار آمده و خواسته‌های مردم را حداقل در  اولویت شعارهای خود قرار داده‌اند  باید با تسریع در این امور، به ویژه در سال منتهی به انتخابات شورای شهر، خروجی عملکرد خود را بر روی میز قضاوت مردم بگذارند.

در پرسش از مدیران شهری متوجه ردپای دیگر سازمان‌ها نیز در این نابسامانی می‌شویم و ناهماهنگی دستگاه‌ها در حالی است که شهرداری، شورای شهر و استانداری همه از یک جریان فکری بوده و در آخرین سال حیات این دولت و مجموعه مدیران شهری، حداقل در این زمینه که رابطه مستقیم با رضایت‌مندی مردم دارد باید همدلی و هماهنگی بین دستگاه‌ها تقویت شود.

چیزی که  هم در این دولت و هم در دولت‌های قبل شاهد بوده و هستیم که گاهی در طول یک سال یک مسیر چندین و چند بار توسط نهادهای مختلف اما با مجوز شهرداری کنده  و در آن حفاری انجام می‌شود تا جایی که حتی میان مردم بعضا این شائبه به وجود می‌آید که نکند عده‌ای نانشان در آسفالت کردن چندین و چند باره خیابان‌ها است؟

با اندکی تحقیق مشخص می‌شود در  این امور قبل از اقدام، آینده پژوهی دقیق و مبتنی بر هماهنگی با سایر دستگاه‌ها صورت نمی‌گیرد  و گاهی پای اداره آبفا وسط می‌آید و با کانال کشی و طرح فاضلاب یا نوسازی لوله‌های زیر زمینی، زمین کنده می‌شود و دیگر بار پای اداره برق و گاز و مخابرات و اخیرا کابل‌های فیبر نوری؛ و علاوه بر این طی مدت حفاری بخصوص در ایام بارانی مشکلات زیادی برای شهروندان ایجاد می‌شود  و اغلب نیز روکشی مجدد آسفالت تا مدتها به حال خود رها شده و متصدیان امر به بهانه انتظار استعلامات و کسب مجوزها مسیر حفاری شده را به حال خود رها می‌کنند.

انجام پروژه‌هایی یکسان  با 5 تا 100 درصد پیشرفت

از محمدی کارشناس و پژوهشگر مسائل شهری سوال می‌کنیم علت ناهمگونی آسفالت شهر در مناطق مختلف چیبست و وی ابراز می‌دارد قانون غلطی که در شهرداری وجود دارد این است که وظیفه ترمیم آسفالت معابر و خیابان‌ها پس از حفاری هر ارگان یا سازمانی با خود وی است و بعضا شاهدیم که مثلا فلان اداره خود اقدام به روکشی و ترمیم آسفالت حریم خود با حداقل کیفیت می‌کند و این امر علاوه بر بجای گذاشتن تکه پاره‌ها و پازلی ناهمگون از آسفالت‌های نامرغوب، سیمای شهر را نیز بدمنظر و نازیبا می‌کند.

حضور پیمانکارانی که  کاهش هزینه برایشان مهمتر از زیبایی و ایمنی شهر است نیز نتیجه‌اش این می‌شود که می‌بینیم. بنا بر این شهرداری به عنوان نهادی که به مردم و به شورای شهر پاسخگو است باید وظیفه ترمیم یا آسفالت هر قسمت از این شهر و حتی روبروی منازل را خود راسا بر عهده بگیرد و صرفا هزینه را از طرف بگیرد.

به گفته این کارشناس ایراد دوم نیز  این است که قانون بازدارنده و جدی برای پیشگیری از تعلل پیمانکاران وجود ندارد و شهرداری صرفا با برگ جریمه پیمانکار را مواجه می‌کند  و این امر عملا و مستقیما منجر به بهبود کیفیت آسفالت و سرعت اجرای عملیات نمی‌شود.

با بررسی اسناد مالی پروژه‌های شهرداری شیراز با وجود اینکه با پروژه‌های بسیاری با پیشرفت 100 درصدی مواجه می‌شویم که جای تحسین دارد اما هنوز بعضی از پروژه‌ها به دلایل واهی با وجود گذشتن ماه‌ها از آغاز اجرای آن هنوز به پیشرفت 5 یا 10 درصدی نیز نرسیده است.

آسفالت شهر برای افراد عادی نیز مناسب نیست

هفته قبل رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر شیراز در گفت‌وگویی که با خبرنگاران داشت از وجود 36 هزار معلول شیراز و همچنین کلنگ‌زنی نخستین فرهنگسرای ویژه معلولین کشور در شیراز خبر داد.

خبری خوب برای مردم شهر شیراز و به ویژه معلولین عزیز. اما سوال اینجا است که با وجود این اقدام پسندیده آیا بهتر نیست ابتدا خیابان‌های شهر شیراز که جمعیت 1.5 میلیون نفری آن به جز خیابان‌هایی مسکونی، معبر صاف و مسطح و خیابان یکدستی ندارند بهسازی کامل شده و سپس برای تردد تمام مردم این شهر به ویژه ارائه خدمات ویژه‌تر به معلولین راهکاری اندیشیده شود؟ معلولین عزیز از کدام مسیرها باید به این فرهنگسرا برسند، از مسیرهایی که برای افراد غیر معلول نیز ناهموار است؟

در پایان تسنیم اذعان می‌کند عملیات ترمیم و بهسازی آسفالت خیابان‌ها و معابر که از پاییز سال قبل آغاز شد و به سبب حوادث آبان ماه و سپس بارندگی‌های آذر و شوک حاصل از ورود کرونا به کشور برای مدتی به تعویق افتاد اقدام به جا و مناسبی است اما به نظر می‌رسد هنوز این طرح و به گفته شهردارشیراز  نهضت آسفالت نتایج چشم‌گیری به ویژه در مناطق مرکزی و پر رفت و آمد شهر  ومعابر فرعی مناطق جنوبی و حاشیه‌ای  نداشته و امید است تا پایان امسال شاهد صاف و یکدست شدن معابر، پیاده‌روها و خیابان‌های شهر باشیم.                    

گزارش از سروش سلیمی

انتهای پیام/424/ی